Rondreis via de balkan

Nog even en dan komt Nederland tot stilstand. De zomermaanden zijn bedoeld voor reizen en ontspanning. Wij onderstrepen deze leus en hebben daarom een camper aangeschaft. In juli en augustus willen we weer door de wereld toeren, die voor ons beperkt is tot Europa.

Tijdens de zomermaanden gaan we de Balkan bezoeken. Vooral de ons minder bekende gebieden, zoals Bosnie, Servie en Roemenie zullen we uitvoerig verkennen. We hebben gelezen over prachtige watervallen, historische stadjes en prachtige natuurreservaten. We vertrekken in juli en hopen medio september weer thuis te zijn.

De thuisblijver hoeft niets te missen. Iedere dag maak ik een verslag hier op de website. Ook laten we via Polarsteps zien waar we uithangen. Meerdere vlogs over de reisavonturen komen op youtube te staan, maar deze kun je ook via deze site volgen. Hanna en ik nodigen jullie dan ook uit gezellig met ons mee te reizen.

Zondag 6 juli

De start is beroerd. Half wakker rij ik vrolijk de verkeerde richting in. Het ontwaakmoment zorgt ervoor dat we via de autoweg N33 weer terugrijden naar Veendam. De afslag die we nodig zijn voor de juiste weg is afgesloten. Dat betekent nog meer omrijden. Zenec is de enige navigator, maar is nog niet in vorm. Carpuride heeft problemen met het Bluetooth contact met mijn telefoon, zodat we verstoken zijn van Google Maps. De camper had nog net genoeg diesel om de goedkope Duitse stations te bereiken. Met dit onverwachte gekronkel twijfel ik daar nu aan en tank voor 10 euro wat zekerheids litertjes.

Na een slingerweg door meerdere dorpen komen we aan bij het monument van Graaf Adolf in Heiligerlee. De parkeerplaats biedt een rustmoment met koffie. Daar waren we, tenminste ik, heel hard aan toe. De reis heeft eventjes aan een zijden draadje gehangen, maar na twee koppen zie ik het weer zitten. Zonder koffie te hebben gekregen, leeft mijn telefoon ook weer op. Het contact met het navigatiescherm weet ik te herstellen.

Vanaf dit punt begint het te lopen. Maps loodst ons zwierig langs obstakels de goede kant op. Via Ter Apel rijden we naar het Duitse Haren waar we goedkoop diesel kunnen tanken. Met de tank tot de rand gevuld stormen we de autobahn op. Ruim 350 kilometer snelweg flitsen onder ons door, even onderbroken voor een lunch- en een theepauze. Om half zes parkeren we nabij Fulda op een vrijliggende parkeerterrein. Genoeg voor vandaag. Even zitten, eten en dan lekker luierend de avond doorkomen.

Woensdag 9 juli

We staan op met de zon. De donkere en grijze luchten zijn verdwenen. Zo beginnen we graag aan een nieuwe dag. We starten de rit met een bezoek aan een service-station. Deze is langs de route gesitueerd en is een dienst die door een pomphouder wordt aangeboden.

Om onze reis te vervolgen moeten we een stuk omrijden omdat de normale route een hoogte beperking heeft van 2.40 meter. Overigens wordt het alternatief keurig aangegeven met borden. We stoppen bij de Muhlbacher Klause. Dit is een grote muur dwars door een dal met wat verdedigingsmuren en woonvertrekken. In de middeleeuwen had dit de functie van een douanekantoor waar invoerrechten moesten worden betaald door een handelaar als hij goederen van het ene graafschap naar het andere wilde vervoeren.

Het is behoorlijk druk op het vervolg van de route. Zo druk dat er regelmatig files ontstaan. Het geeft wel mooi de gelegenheid om van de omgeving te genieten want die is heel erg on-Nederlands. We rijden in de Dolomieten en dat is een ruig met hoge kale rotsen bezaaid gebied. Hier en daar ligt een bergmeer en in de lagere delen is het behoorlijk groen met bomen en grasvelden. 

In Valgrande zetten we de camper stil. Hier blijven we de rest van de dag. We staan vlakbij een bos met wandelroutes. Het duurt dan ook niet lang of we hebben de wandelschoenen aangegord. We besluiten een niet al te lang pad uit te zoeken om even warm te draaien voor stevige tochten in het vervolg. Bij terugkomst kunnen we heerlijk buiten in de zon zitten. We staan op 1300 meter hoogte en daardoor koelt het na zonsondergang flink af.

Donderdag 10 juli

Na een heerlijke rustige nacht, waarin de temperatuur daalde tot 7 graden, maken we ons op voor vertrek. Morgen wordt er weer regen in de Dolomieten verwacht en daar gaan wij niet op wachten. De route van vandaag gaat door een schilderachtige omgeving. De ruige rotsige bergpunten domineren de horizon. Lager bevindt zich het groen wat de wegen omzoomd. Pittoreske dorpen moeten gedogen dat het verkeer door haar centrum komt. De balkons hangen zowat boven de straat. Soms worden we vergezeld door een bergstroom. Vandaag loopt het water met ons mee, want wij dalen de hele route. De weg is geen moment recht, zodat het continue sturen is. Met veel bijremmen en opperste concentratie loods ik de camper naar de uitgang van de Dolomieten. Heel verrassend hebben we op het laatste stuk geen enkele berg meer op de horizon.

In Tarcento heb ik een officiële camperplaats gevonden met alle voorzieningen. Gelukkig is er voldoende plaats. Het is hier een stuk warmer dan in de bergen. De zon is te warm op in te gaan zitten, zodat de luifel weer dienst gaat doen. Direct achter de parkeervakken stroomt een rivier. Het geruis van het water is steeds aanwezig. 

Hanna en ik willen het dorp nader verkennen. We lopen naar het centrum waar enkele fraaie panden staan. Het gemeentehuis staat aan een gezellig driehoekig plein. Veel horecazaken proberen hier omzet te maken. We dwalen naar de rand van het dorp om daarachter de oprijzende bergen te zien. We hebben wat spullen uit de supermarkt nodig en slagen daarin bij de plaatselijke Spar.

Voor het eerst kunnen we ook ‘s avonds buiten zitten. De avondzon zorgt voor lange schaduwen

Vrijdag 11 juli

We blijven in Tarcento. We staan prima op de camperplaats en het beloofd weer een mooie dag te worden. Hoewel de voorspellingen aangepast zijn en een drup regen in de middag niet meer willen uitsluiten. Langs de rivier ‘de Torre’ loopt een aangelegd pad. Uiteraard kunnen we ons niet bedwingen om het eens te gaan aflopen.

We ontdekken dat over de hele lengte van het dorp voorzover dit aan de rivier grenst een wandeltrottoir is gecreeerd. Een flinke stroom water beweegt zich krachtig richting de zee. Aan de waterstroom zijn enkele fraaie huizen gebouwd. Ook heeft het enkele aangelegde watervallen of watervalletjes. De bodem is afgezet met grote en klein stenen. Deze zijn in de loop van eeuwen vanuit de bergen hier naartoe gesleurd. De wandeling is niet lang maar zeker de moeite waard.

In de middag zitten we niets vermoedend onder onze luifel, als de donkere lucht boven ons uitgroeit tot een flinke bui van een uur lang. We verhuizen naar binnen want het regenwater zorgt tegelijkertijd voor een behoorlijke afkoeling. Eigenlijk heb ik nog een wandeling naar het Castello in mijn planning staan, maar de nattigheid draagt niet bij aan een spoedige uitvoering. Als het na een uur nagenoeg droog is, besluit ik het er op te wagen, hoewel de lucht nog zwanger is van de regen.

Gewapend met een paraplu en filmapparatuur begin ik aan de niet te lange wandeling van 1,6 kilometer. Wat het iets lastiger maakt dat je op dit korte stuk wel meer dan 100 meter moet klimmen. Dit komt neer op een continue zeer steile weg. Met stevige en regelmatige passen werk ik mij naar boven. Ik kom langs een fantastisch mooi, maar sterk verwaarloosd landhuis wat grondig wordt gerenoveerd. Een bord vertelt dat de gemeente de kosten draagt.

Uiteindelijk kom ik boven aan bij een klein restant van wat ooit eens een roemrucht kasteel was. Ook is er een prachtig uitzicht over de omgeving waaronder de hier oprijzende Dolomieten. Overigens vang ik in diezelfde blik ook het beeld van donkerblauwe luchten en hoor in de verte gerommel.  Ik word door de natuur aangemaand om snel een droge plek te zoeken. De route gaat nu naar beneden, wat zowat een dubbele snelheid oplevert ten opzichte van de heenweg. Net voor de bui ben ik bij de camper. De volgende twee uur roffelt de regen op het dak.

Zondag 13 juli

Een bijzonder vertrek uit Monfalcone. Als wij op het punt staan verder te trekken, zien we dat op het plein waar we staan meerdere rolstoel wielrenners aan het prepareren zijn. Als we het plein af willen rijden, blijkt dat de weg is afgezet. Sterker nog, wij rijden op het parcours en kunnen er niet af. Even overweeg ik met de camper mee te gaan doen aan de race, maar dat zou een ongelijke strijd opleveren. Gelukkig krijgen we hulp van officials. Na een moeizaam gesprek, begrijpen ze onze wens. Ze schuiven een barricade opzij, zodat wij ontsnappen uit de tijdelijke arena. 

Nu gaan we op weg naar het allerlaatste stukje Italië. Ten noordoosten van Triest ligt het gehucht Repen. Daar heb ik een plekje gespot midden in de natuur. Hoewel we eerst een stuk snelweg mogen rijden, komen we op de laatste kilometers op wel zeer smalle wegen terecht. De camper past net tussen twee huizen door. Onze nieuwe verblijfplaats is een aangelegd parkeerterrein voor wandelaars. Deze zijn er inderdaad, maar niet in die getale dat we ze in de weg staan.

Ook wij besluiten aan de verwachting van de schepper van dit pleintje te voldoen. We trekken de wandelschoenen aan en tekenen in voor een route van 6,5 kilometer maar wel met 170 klimmeters. Het is een leuke tocht. Eerst lopen we door een dicht bos, met een stukje pad waarvan je denkt dat je fout zit. Maar het klopt met de gegevens op de kaart. Later lopen we door het open veld en zien druivenstruiken op de akkers staan. Een bijzondere passage is die langs een marmergroeve. Vandaag ligt de productie stil , maar grote kranen en vrachtwagens duiden op veel wekelijkse activiteiten.

De rest van de dag lummelen we onze tijd voorbij. Op het terreintje is het een komen en gaan van hondenbezitters, die hun viervoeter even de vrije ruimte in het bos willen geven. Maar er zijn zelfs enkele serieuze wandelaars onder de parkeerders. Stevig geschoeid en voorzien van een rugzak trekken ze blijmoedig de bossages in. De nacht gaan we helemaal alleen op dit stekje doorbrengen. Wat een heerlijke rust na ons stadsavontuur van gisteren.

Maandag 14 juli

We beginnen rustig aan de dag. Ons pleintje wordt omringd door bossen en er is nauwelijks ander verkeer. Wel prefereren we de schaduwzijde boven de zonzijde. Het is al behoorlijk warm in de ochtenduren. Terwijl we ontspannen aan de koffie lurken, passeert een oudere dame die aan het wandelen is. Ze begint een gesprekje en vertelt dat haar dochter in Castricum woont.

Dan gaan we onderweg naar Slovenië. Al gauw zijn we bij de grens maar de wegsituatie is ons niet duidelijk. Het lijkt alsof we de snelweg op worden gestuurd en een tolpoort moeten passeren. Maar we willen naar het dorp Sezana. Verderop staan enkele agenten en ik besluit het hen te vragen. Na een klein stukje snelweg direct de eerste afslag is wat ik te horen krijg. Ook de dame van tolpoort geeft dat aan en tot de afslag heb ik vrije doorgang.

Na Sezana komen we via mooie wegen in Lipica terecht. Morgen gaan we hier de paardenshow bezoeken, die met lipizzaner paarden wordt opgevoerd. Voor vandaag hebben we de golfbaan bedacht. Ik loop naar het clubgebouw om een reservering te doen. U komt op de slechtste dag die u had kunnen bedenken, zegt de manager tegen mij. Vandaag is de baan gesloten in verband met onderhoud. De rest van het jaar is het hier altijd open.

Gelukkig kan ik wel regelen dat ik van de drivingrange gebruik mag maken, zodat ik toch iets heb. Na overleg met Joke besluiten we dat we morgen na de show de baan opgaan. Met mijn spullen loop ik naar het oefengedeelte en heb even heerlijk tegen de ballen kunnen slaan.

Tegen de avond als alle auto’s het niet meer in gebruik zijnde parkeerterrein van een gesloten hotel hebben verlaten, komt een min of meer officiële meneer mij vertellen dat we hier wel mogen staan, maar dat er geen stoelen naar buiten mogen. We hebben de hele dag al buiten gezeten, lekker in de schaduw en morgen zijn we de hele dag op het paardenterrein, zodat de boodschap geen ramp voor ons is.

Inmiddels zien we over het terrein allerlei activiteiten met de witte paarden. Eentje wordt naar de stal gebracht, en een ander wordt er uitgehaald. In de rijbakken wordt gelongeerd en gereden. We sluiten ons aan bij een Engelstalige excursie. Met een jonge dame lopen we over het terrein en krijgen duidelijk uitleg over ontstaan, historie eb hedendaags gebruik.

We nemen even pauze bij de camper met een broodje. Daarna maken we ons op voor de grote middagshow. In een overdekte rijhal gaan de witte viervoeters hun beste beentje voorzetten, daartoe min of meer gedwongen door de ruiter of amazone. We worden een uur getrakteerd op dressuur en figuren rijden. Ook een aanspanning met vier paarden ontbreekt niet aan de show.

Na afloop gaan we naar de camper voor een drankje. We gaan ons omkleden en verplaatsen ons naar de golfbaan. We hebben ons ingeschreven voor een rondje golf op de negen holes-baan. In het warme weer met een sterk heuvelig terrein is dat nog best een inspanning.

Dan rijden we naar Senosece, waar we een plekje voor de nacht hebben gevonden.

Woensdag 16 juli

Na een heerlijk rustige nacht, vertrekken we na de koffie van onze plek. We rijden naar Postojna om de voorraden weer wat aan te vullen bij de Duitse grutter. Ik parkeer de NiBi ook even naast een dieselpomp. Omdat ik eerst een bedrag in moet voeren, veronderstel ik dat je dat dan ook moet afnemen. Het blijkt uiteindelijk een maximum dat je aan jezelf stelt. Maar voor 80 euro zit de tank ook bijna vol. Richting Kroatië vinden we een leuke plek om te gaan staan.

In de middag ga ik alleen op pad. Joke wil liever bij de camper blijven om even heerlijk te luieren na de inspannende dag van gisteren. Ik heb twee kastelen op de korrel in onze directe omgeving. Mijn eerste doel is Grad Kalc. Grad betekent kasteel in het Slavisch. Dit kasteel is ooit van een beroemde Sloveen geweest. Deze was dichter, auteur en politicus. In de roerige jaren rond 1880 hield hij bij zijn kasteel grote volks bijeenkomsten om te bewerkstelligen dat de Sloveense regio’s onder een bestuur kwamen te vallen. Helaas is er van zijn kasteel niet veel meer over. Een stevige verdedigingstoren staat nog fier overeind met daar tegenaan nog een stuk muur. Net als de drone in de lucht hangt, begint het te regenen. Daardoor moet ik noodgedwongen de opname stoppen en snel landen.

Het tweede kasteel waar ik naar toe rij op de motorscooter is Grad Prem. Dit kasteel heeft een rol in de Sloveense geschiedenis. Het is precies op de plek gebouwd van waaruit het achterland goed is te beschermen tegen Kroatische invloeden. De eerste bouwsels zouden al door de Romeinen zijn gedaan. De vesting is door de eeuwen heen steeds verder uitgebreid. Nadat het zijn functie als verdedigingswerk had verloren, diende het als zomerpaleis. In de eerste Wereldoorlog waren er Hongaars-Oostenrijkse troepen gevestigd.

Gewapend met een verhaal en verzameld beeldmateriaal scheur ik weer terug naar de camper. Alhoewel van echt hard rijden komt het niet. Door regenval zijn de wegen kletsnat. Dat betekent dan voorzichtig bochten rijden, want wegglijden is zo gebeurt.

Donderdag 17 juli

Slovenië heeft ons verrast. Het land is heel netjes. Keurige straten en goed onderhouden tuinen en huizen. We hebben nergens zwerfafval zien liggen, niet in de stads- en dorpskernen, maar ook niet langs de buitenwegen.

Via een prachtige kronkelweg hebben we het land nu verlaten en zijn Kroatië binnengereden. De kronkelweg brengt ons naar de kust. We hebben het plan om in Rijeka ons kamp op te slaan, maar de uitgekozen plek is vies, vol afval inclusief half gesloopte auto’s en ruikt niet fris. Joke vindt het maar niks, dus reizen we naar het platteland.

We komen uit bij een plekje in het open veld. Dichtbij is een airstrip, waar toevallig een klein vliegtuig landt. Achter de vliegstrip is een heuse racebaan voor motoren. Deze wordt goed gebruikt, want het is geen seconde stil geweest vanuit die richting. Ik probeer met de camera wat opnamen te maken, maar gaaswerk is een vervelende hinderpost.

Als ik terug loop, zie ik dat het vliegtuigje juist weer wil opstijgen. Ik zet de camera aan en weet het moment van take of vast te leggen. Bij de camper staat een vlagerige wind. Plots is deze zo hard dat de openstaande deur dichtklapt, waarbij het koord waarmee de deur is vastgezet doormidden breekt. Omdat het rond de dertig graden is, vinden wij de wind wel prettig.

Vrijdag 18 juli

Als we buiten in de schaduw aan de koffie zitten, beginnen op de racebaan de motoren al weer hun rondjes te draaien. Gelukkig voor de baaneigenaar is er veel liefhebberij voor zijn product. Joke en ik trekken de conclusie dat het na 1 dag voor ons wel klaar is met het moeten aanhoren van langs scheurende monsters. Ik stel de navigatie in op een volgend doel. Het wordt het 1 uur en 15 minuten verderop liggen Gimolje. Daar staat een klooster met een groot parkeerterrein, waar zelden een voertuig gebruik van maakt. Vanavond wordt de uitzondering, want wij staan daar dan.

De route is weer beeldschoon. De weg is een en al bocht. We klimmen flink. Het binnenland van Kroatië is bergachtig en dat is nu ons speelterrein. Een rood licht zorgt ervoor dat de totaaltijd wat gaat oplopen. Wegens werkzaamheden mag slechts 1 rijbaan worden gebruikt en uiteraard zijn eerst onze tegenliggers aan de beurt. Verderop herhaalt zich dit spel nog een keer.

We horen een ferme klap van de douchedeur. Joke neemt poolshoogte en vertelt dat de schroef uit de wand is getrokken, dat als taak had de deur vast te houden. Ze heeft de schroef teruggeplaatst en het zaakje weer vastgezet. Bij de volgende bocht is het lawaai nog erger en het probleem groter. Opnieuw een losse schroef, maar nu ook een deur uit de rails. Ik maak een noodstop en samen bekijken we de ravage. Het kost niet al te veel moeite om de wagon weer op de rails te krijgen, maar het vertrouwen in de onwillige schroef is tot het nulpunt gezakt. De houten vlonder op de bodem van de doucheruimte biedt echter een tijdelijk oplossing. Deze weet ik zo te plaatsen dat er geen beweging meer zit in welke deur dan ook.

We komen aan op het kloosterterrein. Inderdaad zijn wij de enige parkeerder. De kloostergebouwen zijn. Op zich niet veel bijzonders. Binnen mag je niet fotograferen, zodat ik geen reden zie om verder te lopen dan de poort. Op ons plekje vind ik een stukje hout. Met wat handigheid weet ik hier een stop van te maken voor onze douchedeuren. Ondertussen belt Joke met onze jarige oudste kleinzoon. 

Zaterdag 19 juli

De Lidl van Ogulin ondersteunt ons in het bijvullen van de voorraden. Prijstechnisch komen we er ook weer uit. Dan begint wederom een fabelachtig mooie rit door het berglandschap van Kroatië. Fraaie vergezichten, zeer bochtige wegen met een stijgingspercentage van 17%, en een omgeving vol met bossen. Ook zien we nog de pijn van de Joegoslavische oorlog van 91-95. Compleet vernielde huizen staan achtergelaten langs de weg. Menig monument herinnert de doden.

Onze weg is op een deel zeer smal. Net voor de bocht komt een auto met caravan van de andere kant. Het wordt millimeter werk. Daarna moet de automobilist nog een busje voorbij die achter ons staat. Maar het is nog niet alles. Na de caravan volgt een camper met daarweer achteraan nog een auto/caravan combinatie. Het geeft veel oponthoud, benauwde blikken, bezwete handen en stuurmanskunst, maar uiteindelijk kan iedereen weer schadevrij doorrijden. 

We komen aan in Slunj. We gaan op een betaalde camperplaats staan voor de verandering. Het is de eerste op deze reis. Een vriendelijk mevrouw vertelt de mogelijkheden en de kosten. Na installatie gaan we naar Rastoke, 1,5 kilometer verderop. Hier is het een paradijs aan watervallen. Ook erg toeristisch met vele bezoekers. Een bruidspaar heeft de plek uitgezocht voor de fotoreportage. Het watergeruis is niet van de lucht. Over een lengte van vele honderden meter kletteren meerdere watervallen naar beneden in een rivier. Het is een prachtige omgeving. We genieten nog even na op een terras en zoeken daarna de camper weer op.

Zondag 20 juli

Een warme dag in Kroatië. Vandaag blijven we staan op de camperplaats. Morgen gaan we een bezoek brengen aan de Plitvice meren en dat is een half uur rijden vanaf hier. Vanmorgen bracht de camperplaats-mevrouw ons wat lekkers bij de koffie, een schaaltje met zelf gebakken bolletjes. Veel ondernomen hebben we niet vandaag. Het is 35 graden waardoor er niet veel lust is voor een wandeling. De schaduw is de beste plek en met wat drinken en lezen gaat ook zo’n dag weer voorbij. Wel hebben we gebruikgemaakt van de campingdouche, zodat we weer fris en kwiek aan de nieuwe week kunnen beginnen.

Maandag 21 juli

Met een krachtige druk wordt het water in mijn tank geperst. Bijna leeg en in een kleine 10 minuten weer helemaal vol. Dan verlaten we Slunj om naar de Plitvice meren te trekken. Na een half uur draaien we parkeerplaats 1 op. De campers hebben een eigen gedeelte en wij vinden in een hoekje een koele plek waar de hele dag schaduw zal zijn. Ik heb inmiddels al 150 euro uitgegeven aan het bezoek. Nu moet het zich terugbetalen. Bij ingang 1 zou volgens digitale afspraak onze gids staan. Grote groepen dringen zich naar binnen, anderen staan braaf bij hun gids om het signaal af te wachten. Zowel Joke als ik kunnen geen Leopold ontdekken. Zo heet de ons toegewezen rondleider. Nadat ik een telefoontje heb gepleegd is de zaak in orde. We gaan met een klein gezelschap de uitdaging aan. Naast ons is er een gezin uit Heerhugowaard die het met Leo aandurft. 

De volgende horde is door de kaartcontrole te komen. Hier dreigt al afsplitsing. Onze toegangskaarten, die ik gisteravond nog via internet geregeld heb, geven een tijd van 12.00 uur, terwijl we nu om 11.00 al langs de gendarmerie proberen te glippen. De commandant heeft het meteen scherp en wijst mij erop dat ik te vroeg ben. Men wil de massa-meute goed reguleren. Leo redt de situatie en Joke en ik kunnen met de groep mee.

Als eerste komen we voor de hoogste waterval van Kroatië te staan. Het water suist 86 meter loodrecht naar beneden. Feitelijk zijn we niet op het juiste moment. Na weken van regen buldert er namelijk tonnen aan water omlaag wat een enorm gespetter geeft. Nu staren we naar een vriendelijk straaltje, want het is al weken droog hier. We overzien de vallei. Op diverse hoogtes hebben meerdere bekkens zich met water gevuld. De aanvoer komt van de rivier de Plitvice. Het water stroomt door al deze meren en daardoor zijn er talrijke watervallen over een lengte van vier kilometer. Ook is de vallei met schitterend groen begroeid, wat prachtig afsteekt tegen het turquoise water.

Er is een hele looproute gecreëerd, soms een pad, vaak een loopbrug langs de oevers. Het geruis van vallend water is niet van de lucht. Per dag bezoeken gemiddeld 10.000 bezoekers dit natuurspektakel. Iedere volwassene betaalt 40 euro entree. Kortom, dit is een miljoenenbedrijf. We krijgen ook best wat teruggeleverd. De paden zijn keurig en goed bewegwijzerd. Een meer steken we per boot over, waarvan er zes doorlopend op en neer varen. Daarna brengt een shuttle bus ons weer terug naar entree 1.

Het is een geweldige ervaring, die al lang op onze to-do list stond. Al met al hebben we tien kilometer rondgedwaald en dat merken we als we weer in de camper zitten. Daar redden we ook nog de dag van een ander Nederlands stel. Hun auto staat zonder stroom en ze hebben startkabels nodig. Laten wij die nu toevallig altijd bij ons hebben.

We rijden daarna de laatste Kroatische kilometers. We hebben als doel de stad Bihac en deze ligt in Bosnië. We passeren vlot de grens en gaan op een groot plein staan. Eigenlijk een lelijke plek, maar het is al laat. Morgenvroeg gaan we verder dit onbekende land voor ons ontdekken.

Dinsdag 22 juli

Wie plannen heeft om te emigreren, wat op zich niet zo vreemd is, moet ook eens aan Bosnië als nieuw vaderland denken. Vanmorgen halen we een tas vol boodschappen voor 10 euro. Daarna tank ik diesel voor € 1,15. 

De grijswatertank moet leeg. Daarvoor heb ik een rioolputje op het oog. Wanneer ik bijna de motor wil starten, komt een busje aanrijden die precies boven mijn uitgezocht putje gaat staan. Probleem, want meer putjes zijn er niet, en onze tank zit voor 100% vol. We wachten nog even en doen extra langzaam over ons laatste kopje koffie. Als we de moed hebben opgegeven en willen vertrekken, rijdt ook het busje weg. Even later is de tank helemaal leeg.

We rijden dieper Bosnië in. Via een goede en brede weg gaan we richting Kljuc. Echt hard rijden is er niet bij, want de uitvinding van de flitspaal is de politie ook hier niet ontgaan. Soms mag je 80, maar vaak is het 60, 50 of zelfs 40. De omgeving is mooi, er zijn brede dalen met agrarische activiteit met op de achtergrond forse heuvels. Overigens is er weinig bebouwing en zien we kilometers lang geen enkel huis. We vinden een plekje net voorbij de plaats. Het is een recreatiegebied aan een rivier. Een ruime parkeergelegenheid biedt toegang naar de oever waar veel bomen staan. Even later zitten we heerlijk in de schaduw van de bomen naar het langsstromende water te kijken.

Het wordt steeds drukker op de fijne plek. Gezinnen strijken neer en de jeugd gaat te water. Senioren beleven hier hun ontmoetingsplaats en vertellen sterke verhalen. Opgeschoten jeugd heeft van de gemeente een springtoren gekregen en onder het uitslaken van luide kreten vallen ze tien meter naar beneden en dan met een forse plons in de rivier. Na de inspanning van gisteren vinden we het vandaag wel welletjes en zitten het allemaal te aanschouwen met op z’n tijd een drankje.

Na zessen vertrekken alle daggasten en samen met een ruime camper bus blijven wij staan voor de overnachting.

Woensdag 23 juli

Rijden door Bosnië geeft een niet alledaagse aanblik. De wegen zijn redelijk. Verkeersborden overwegend hetzelfde, zij het dat we hier ook ‘verboden voor paard en wagen’ en ‘Let op: beren’ tegenkomen. Het is meer het landschap dat uniek is. We komen door grote stukken niemandsland. Alleen natuur en soms een boerenweitje. Een dorp passeren is ook wennen. Een bord zegt ‘50 km’. Er is nog geen huis te zien. Dan verschijnen er een paar huizen op een heuvel, waarna weer niets. Een woning aan de weg aan de overzijde. Even verder nog een. Dan aan de overkant bij een helling omhoog een drietal huizen. Na nog een eindje te zijn doorgereden staan aan weerszijden nog een paar sterk verspreide woongelegenheden. Dan als de natuur het allang weer heeft overgenomen, komt er een bord van einde ‘50 km’. Nergens anders hebben we een dergelijk opgebouwde woonplaats gezien. 

De route is weer prachtig. Hoge heuvels, zwaar begroeid met bossen en daar tussen door ruime dalen. De weg slingert, maar nergens wordt het steil. Een lang meer verschijnt aan de rechterzijde als onderbreking van de groene vlaktes.

We maken onze entree in Jajce. Dit is best een grote plaats. Het is druk op straat. Een plein staat vol met marktkramen, wat de drukte volledig verklaart. We zijn al snel op onze bestemming, een autocamp voor 15 euro per nacht. Maar daarvoor hebben we dan ook alles. Zelfs niet werkende WiFi. We staan ruim en draaien de luifel volledig uit. Ook vandaag is het een warme dag met temperaturen van ver boven de dertig graden. Ons veld ligt langs een rivier. Deze is meer verstopt dan die van gisteren. Diep in de vallei stroomt moeizaam een watertje. Maar ook deze wordt gebuikt voor waterpret. Iedereen die afkoeling zoekt, verdwijnt even kopje onder in het heldere water.

Twee dagen hebben we geboekt. Ook morgen is het warm. We kunnen dan in de ochtend de buurt wat verkennen. Hier moet ook weer een schitterende waterval te bewonderen zijn. Het hele land zit er vol mee.

Donderdag 24 juli

Op 24 juli 1975 zijn Joke en ik met elkaar getrouwd. Vandaag is dat op de kop af 50 jaar geleden. Vanochtend hebben we elkaar gezegd dat het nog voelt alsof we in ons eerste jaar zitten. Voordat we zijn vertrokken op deze reis hebben onze drie dochters een cadeau gegeven met de opdracht deze pas te openen als het de 24e is.

De koffie staat op tafel, we hebben bij de supermarkt taart gehaald en ik haal het pakket uit de kast, waar het al bijna drie weken ligt. De zon warmt alweer op tot boven de dertig graden. Onder de luifel begint Joke het papier los te scheuren. Ze haalt twee kussenslopen uit de doos met als opschrift King & Queen. Het geeft het juiste gevoel aan. We zijn al 50 jaar gelukkig met elkaar, dat is een koninklijke prestatie.

Aan het eind van de ochtend gaan we naar het centrum. De grote publiekstrekker is de waterval. De ene rivier laat zijn water van hoog in de andere vallen. Het is een fraaie aanblik. Talloze marktkraampjes hebben zich in de nabijheid genesteld. Souveniers, T-shirts, hoeden en petten, alles wat door de toerist verondersteld wordt leuk te vinden, is hier te koop. Via een mooi versierde voetgangersbrug lopen we naar het oude centrum. Het is er gezellig druk. Autoverkeer mag er niet komen, zodat de voetganger ruim baan heeft. Meerdere fonteinen geven het stadje allure. Veel horeca heeft zich hier gevestigd. Een eindeloze rij tafels met stoelen staat op het plein uitgestald. Hoog boven de gezelligheid uit torent het middeleeuwse kasteel. De Bosnische vlag wappert in de zwakke wind.

De middag brengen we luierend door. Dat mag ook wel met 35 graden. Wel halen we bij de supermarkt schuin tegenover de camperplaats de nodige boodschappen voor de komende dagen. Joke loopt er naar toe, ik ga met de scooter. Zo kan ik op de terugweg de gekochte voorraad makkelijk vervoeren. Sjouwen met een tas in deze hitte lijkt mij niet zo aantrekkelijk.

Om zeven uur ‘s avonds stappen we samen op het racemonster. We gaan uit eten in verband met ons jubileum. Vanochtend hadden we al een restaurant uitgezocht. We bestellen een naar verwachting heerlijk gerecht en willen daar graag een wijntje bij. De serveerster vermeldt tot onze verrassing dat ze geen alcohol schenken. Het is in Bosnië vrij islamitisch, in het straatbeeld zweven de boerka’s regelmatig voorbij. Maar dit hadden we niet verwacht. Noodgedwongen wordt het een watertje en een cola. Welverdorie, 50 jaar getrouwd en niet eens een wijntje bij het eten.

Vrijdag 25 juli

We duiken dieper Bosnië in. Een mooie route langs een flink stromende rivier brengt ons zuidelijker. De wegen zijn allemaal ruim tweebaans en meestal is het vrij vlak met soms een steil stuk. Onze eerste halte is in Kupres. Een hele grote, vrij nieuwe, rooms katholieke kathedraal is daar de blikvanger. Terwijl we rond het gebouw lopen, zegt een man dat de deur wel open is. Zodoende kunnen we ook binnen kijken. Als je de imposante kathedralen in Frankrijk gewend bent is het binnen maar een kale bedoening. Maar er straalt wel rust vanuit. Slechts een paar beelden en een enkel schilderij doen binnen dienst als decor. Wel heeft deze kerk enorm veel hoogte en daardoor een indrukwekkende zuilengalerij. Volgens ons is het toeval dat de man een afspraak had met anderen in dit godshuis, anders hadden de deuren op slot gezeten.

We trekken verder. We gaan op weg naar een gletsjermeer. In de ijstijd heeft hier een gletsjer gelegen die ook een enorme kloof in het gebergte heeft veroorzaakt. Nog altijd is er water over van deze tijd. In de regentijd vult het water zich enigszins, om in de zomermaanden toch weer veel te verliezen. Het is absoluut niet diep. Een moeder loopt met haar twee kinderen tot het midden en dan nog staat het water hen slechts tot halverwege hun knieën.

Met de camper hebben we een mooi vlak stuk kunnen vinden. We hebben prachtig uitzicht op het meer, waar een flink gebergte omheen staat. Het is absoluut een van de mooiste plekken van deze reis tot zover. Regelmatig stoppen er mensen om even foto’s te maken of even heerlijk uit te blazen van een warme autorit. Naarmate de avond vordert wordt het stiller en hebben we een fantastische plek helemaal voor ons alleen.

Zaterdag 26 juli

De reis zoals we van plan waren te rijden, gaan we niet maken. Vanmorgen krijgen we het bericht van een naast familielid dat het slecht gaat met zijn gezondheid. We wisten dat hij ziek was, maar dat de situatie zo snel zou verslechteren hadden we niet ingeschat. We hebben daarom besloten om te draaien en richting huis te gaan. Het vereist geen grote spoed, zodat we er vanuit gaan dat we ongeveer over een week thuis zijn. Het bericht heeft ervoor gezorgd dat we er geen plezier in hebben om nog weken vrolijk rond te rijden.

Gisteravond zijn we in de camper overvallen door tientallen mugjes. Dit formaat is erin geslaagd om door het horrengaas te kruipen. Alles wat licht geeft, was volledig omsingeld door dit vliegende spul. Wat volgde, was een ware klopjacht. Uiteindelijk is de kust weer veilig verklaard.

De route van vandaag gaat richting Knin in Kroatië. Eerst zitten we nog buiten van een verse koffie te genieten, maar serieuze regendruppels dirigeren ons naar binnen. Als we gaan rijden blijft er lichte regen vallen. De voorspellingen zijn dat de komende dagen in een grote streek van Balkan tot Oostenrijk slecht weer zal zijn. Dit is niet het beeld wat we gewend zijn van Middellandse Zee landen. Wat dit gaat betekenen voor onze uitstapjes kan ik nu nog niet overzien. Soms valt het enorm mee. Onderweg rijden we twee keer langs een prachtig gelegen binnenmeer, eerst in Bosnië en later in Kroatië.

We arriveren in de stad Knin. Net buiten de plaats vinden we een mooi plekje langs de rivier de Krka. We staan tegen de rivier aan, terwijl aan de andere kant hoge rotsen op rijzen. Het was er eerst uitgestorven, maar als later op de middag de regen stopt, begint het drukker te worden.

Zondag 27 juli

Showtime vandaag. We worden wakker op een echt mooie plek. De rivier laat haar water voorzichtig gaan terwijl de oevers zorgen voor een veilige weg. Een watervogel probeert tegen de stroom in te zwemmen, wat gedeeltelijk lukt. De camper staat op de eerste rij. We kunnen ons moeilijk losmaken van deze plek en plaatsen de stoelen buiten half in de zon. Zo je koffie te mogen drinken is meer dan een traktatie. Maar het wordt nog veel leuker.

Naast ons staat een camperbus uit Spanje. Lange tijd vernemen we geen leven, totdat de schuifdeur bij ons tweede kopje open gaat. Een jonge, speelse hond komt naar buiten, daartoe aangemoedigd door z’n bazin. Het jonge dier verkiest de oever ter hoogte van onze zitplaats om datgeen kwijt te raken, wat kennelijk al een tijdje dwars zat. We ruiken dat de hoeveelheid noemenswaardig is. Een andere hond komt voorbij rennen en onze vriend sluit zich daarbij aan. Maar deze lol is van korte duur.

Opa en oma komen aanwandelen met hun vertroeteld kleinkind. De jonge hond herkent een speelkameraad en springt bij de nazaat omhoog. Deze zet het op een krijsen omdat hij de intenties van het beest niet snapt. Het joch vindt bescherming in oma’s armen. De bazin ziet dat het misgaat en wil haar puppy halen. Als ze vlakbij is springt het mormel nogmaals bij het kereltje omhoog. Opa is voornemens het dier een rottrap te verkopen, maar de forse uithaal treft de temperamentvolle bazin. Deze reageert kwaad richting de oude man. Dan volgt een prachtig gevecht tussen man en vrouw, ondersteunt door krachtig schelden.

Opa is het zat en dreigt de politie te bellen.

De veroorzaker van deze ochtendherrie wordt door bazin 2 gelokt met voer wat wonderbaarlijk lukt. Bazin 1 stapt kordaat naar haar voertuig, maar het spektakel is geenszins over. Met een verhit hoofd komt ze weer tevoorschijn met een stuk buis en gaat haar revanche halen bij de oude man. Al bij de eerste tik verliest ze haar wapen. Opnieuw is het half slaan en trekken en duwen. De boot is nu echt aan en opa belt resoluut de politie. Bazin 1 trekt zich terug in de camper en haar collega start de motor. Als senior dit ziet rent hij naar zijn wagen en start deze eveneens. De collega snapt dat ze nu snel moet handelen en geeft volgas. In de camper staat duidelijk nog niet alles vast. Stevig gerommel doet het ergste vrezen. De camperbus ontsnapt aan de blokkadepoging van opa en verdwijnt uit zicht. 

Als wij later inpakken om te vertrekken, verschijnt er inderdaad een politiebus.

We halen boodschappen en rijden weer een fantastisch mooie route door Kroatië. Onderweg lunchen we en ik vul de dieseltank. Een flink stuk snelweg brengt ons vlot een stuk noordelijker. Bij Senj volgen we de kustweg om te kunnen genieten van een prachtig uitzicht op de Adriatische kust, met haar vele eilanden.

We stallen de camper in een voorstad van Rijeka. Een enorm plein, waar amper auto’s staan, biedt daartoe prima gelegenheid. De plek ligt tussen hoge heuvels. Ruwe rotsen aan de ene zijde, aan de andere kant staan woningen bovenop de top.

Dan is het tijd voor show nummer twee. De vroege avond valt en de jeugd van Rijeka zoekt vertier. Ons plein is een ideale racebaan en korte cirkels draaien geeft een stoer piepend geluid. Tussen het auto gestunt door krijgt een jong meisje bromfiets-rijles van haar vader. De artiesten hebben respect voor elkaar want iedereen krijgt voldoende ruimte.

Maandag 28 juli

Ons grote lege parkeerterrein staat, als wij de gordijnen open doen, helemaal vol met auto’s. De nabije haven heeft waarschijnlijk deze plaats voor z’n werknemers aangewezen. We vertrekken snel en zoeken aan de route een leuk plekje om te pauzeren. Direct daarna rijden we Slovenië binnen. Via een mooie route rijden we door het binnenland naar Prodoslje. Deze plaats ligt iets boven Ljubljana, de hoofdstad. Het laatste stuk krijgen we de Alpen alweer in zicht. We parkeren bij de kerk, die een ietsje buiten het dorp staat. De hele route heeft het geregend. We stonden vanmorgen al op met stevige onweersbuien. Ook de temperatuur zakt flink. De zomer van 2025 heeft het maar moeilijk.

Omdat we weleens willen zien waar we terecht zijn gekomen, trekken we stevige schoenen aan en gaan op verkenning. Ook hier valt de Sloveense behoefte weer op om veel bloeiende bloemen om zich heen te hebben. Overal hangen ze veelkleurig te pronken. Aan huizen, in perken en langs de straat. Tijdens onze verkenningstocht zien we twee boerderijen midden in het dorp staan. Bij de ene is zelfs de mestvaalt langs de keurige stoep gelegen, tegenover een rijtje keurige burgerwoningen. In het straatbeeld zijn veel heiligenbeelden opgenomen. Op onze niet eens zo lange voettocht zien we meerdere. Daarna zoeken we de camper weer op. We blijven verder binnen omdat het buiten maar frisjes is.

Dinsdag 29 juli

Ons verblijf in Slovenië blijft dit keer beperkt tot 1 nacht. We rijden Oostenrijk binnen bij Klagenfurt. Daarna gaan we in noordwestelijke richting Salzburg. De Alpen zijn nu ons decor. Dat betekent klimmen en dalen. Haarspeldbochten rijden en genieten van de fraaiste uitzichten. We stoppen voor het versterken van de binnenmens een aantal keren. Ons einddoel ligt op drie uur rijden in de buurt van Tamsberg. Als we daar arriveren blijkt het terrein zeer schuin te liggen. Op deze oneffenheid krijgen we de NiBi nooit horizontaal met de stelpoten techniek. 

We nemen even pauze en besluiten een plek verder te zoeken. Direct na vertrek moeten we de Tauern beklimmen. De hoogtemeter stopt bij 1750 meter. Daarna is het lange tijd dalen op een kletsnatte weg, want hier hangt vandaag onze enige regenbui. In Bischofshofen vinden we een geschikt plekje om de camper voor een nacht weg te zetten. We zien op de kaart dat hier een waterval dichtbij moet zijn. We zijn nieuwsgierig en lopen het pad op. Na tien minuten staan we voor een best hoge waterval van 100 meter. Het is veel geruis en gespetter. Het water moet zich nadat het de val heeft gemaakt langs een bed van fikse rotsen. Ook dit is een prachtig gezicht. 

Dan zien we een niet te weigeren uitdaging. Waar het water naar beneden valt, loopt een trap omhoog. Eigenlijk is het een bouwwerk van wel 15 opgestapelde trappen. Nog voor ik er erg in heb, is Joke al halverwege de eerste. Het beeld van het neerkletterde water wordt na elke trapgevel anders. Uiteindelijk zien we de bergrivier die zijn water zonder wroeging over de rand duwt. Ook van bovenaf is het een spectaculair beeld. Nog zijn we niet klaar. De gestapelde trappen gaan verder omhoog. Daar helemaal bovenaan moet een ruïne van een oude burcht zijn, tenminste dat staat op het bord. Gedreven door enthousiasme gaan we nog een fiks aantal treden te lijf.  

Echter krijgen we op de top een teleurstelling te verwerken. De ruïne is niet meer dan een aantal fundament stenen. We moeten het doen met een informatiebord waarop is afgebeeld hoe het ooit eens was. Naar beneden is een stuk gemakkelijker. Als de voorspelde regen daadwerkelijk begint te vallen, zitten wij al in de camper.

Woensdag 30 juli

Nog even kunnen we genieten van de Alpen. De dieseltank vullen we weer tot bovenaan toe bij vertrek uit Bischofshofen. Dan volgt nog een klein uurtje mooi toeristisch rijden. Hoge, kale Alpenbergen flankeren onze route. Een flinke rivier, vol met gebruind water, slingert zich naast de weg. Enorme hoeveelheden vocht worden in luttele seconden vervoerd. Prachtige huizen, met de gevels vol met bloeiende bloemen, staan eigenwijs halverwege de heuvel. Dan komen we aan in Salzburg. De noordelijke hemel is plotsklaps vrij van heuvelruggen en bergtoppen. Maps weet een binnendoor weggetje om sneller bij de snelweg te komen. Als we met de keuze mee zijn gegaan ontdekken we al snel dat het een krap eenbaans weggetje betreft. Gelukkig krijgen we niet al te veel tegenliggers, die we overigens keurig passeren. 

Dan begint het saaie gedeelte; de autobahn. Het is voor nu de verstandigste keuze. Het brengt ons in drie dagen weer thuis. Het is druk. Regelmatig komt het verkeer bijna tot stilstand om dan kilometers lang voorzichtig door te kruipen. Maar de routeplanners zegt zelfverzekerd dat dit ondanks de vertraging de snelste weg is naar ons doel. De vrije camperplaats in Langenau hebben we uitgekozen als overnachtingsplek. De stad biedt vier plaatsen aan en heeft ook een servicezuil geplaatst. Dankbaar daarvoor, leeg ik onze zwartwater box.

Daarna trekken we het stadje in. Een echt gezellig centrum ontbreekt. Wel staat er een fraaie kerk in het stadshart. Meerdere panden zijn fraai gebouwd met de vakwerk techniek. Een opvallende waarneming is de hoeveelheid ooievaarsnesten. Vrijwel ieder dak in het centrum heeft er 1 of meerdere. Er fladderen veel van deze vogels rond. Andere zitten op de nok van een dak of zijn bij hun takkenbos.

De camperplaats raakt helemaal vol. Een paar campers parkeren hierdoor op de gewone plaatsen.