De koers was in de maanden juli en augustus zuid-oost: GRIEKENLAND                     

Lange zwoele zomeravonden, slenterend op een verlaten strand. Pittoreske dorpen met een gezellig restaurant. Prachtige plekken in de bergen. Een oude cultuur vol van verhalen. Een land dat in alle opzichten bijzonder is.

Zaterdag 8 juli

We gaan het orakel bezoeken. Daarvoor reizen we naar Griekenland. Volgens de overlevering kun je daar sturing krijgen op de weg vol van onzekerheden. De start is heftig: 535 kilometer. Nadat het huis is schoongepoetst en de camper weer tot 4 ton is volgestouwd, zijn we om 15.00 uur erin geslaagd om ons los te rukken van de dagelijkse sleur en onze vaste verblijfplaats. De weg is lang en saai, vlak land en snelweg.

 We kijken zo een dal in waar het dorp verlicht op de achtergrond decoreert. De volle maan biedt ons een kans iets van de schoonheid op te vangen maar morgenochtend wordt het genieten van het uitzicht.

Zondag 9 juli

Wakker worden op de top van een heuvel met prachtig uitzicht over het dal. Daarbij is het prima weer met een strak blauwe lucht en windstil. Al wandelend bewonder ik de kasteelruïne. Het is echt een ruïne. Een groot vierkant bolwerk met een aanpalende ronde toren. De stenen zijn verweerd en op menige plek is het de voedingsbodem geworden van uitbundige flora. Het naastliggende weiland heeft een prachtige blauwe bloementooi.

Dit wordt anders als donkere wolken vanaf de Alpen komen overdrijven. Een fikse donder, windvlagen en een beginnende regenbui slagen er gedrieën in om de gasten naar binnen te drijven.

Het opgediende diner smaakt er niet minder om. We laten allebei het ons heerlijk smaken. Een huisgemaakte strudel rondt de maaltijd in stijl af. Morgen wacht Oostenrijk. We gaan het land doorkruisen via de kleine wegen om zo de weegbrug te ontwijken.

Maandag 10 juli

Direct na de tunnel ligt hij daar. De snelheid is nog hoog. Ik verwacht hem niet zo snel en moet stevig remmen. Het gaat net goed en we kunnen de parkeerstrip oprijden. De auto achter mij laat met een indringend claxongeluid weten dat hij er het zijne van denkt.

De koffieplek is veilig gesteld en de stoelen komen in de zon te staan. Rondom hoge bergen in het groen. Een hoog gelegen Gasthof, compleet met balkons, luiken en overstekend dak, ziet het tafereel aan. Nog bij de eerste kop verliest Hanna haar humeur door een aangekondigd bericht. Nadat we de bron hebben bloot gelegd, blijkt het juist goed nieuws. Onze reis is veilig gesteld.

’s Avonds dwalen we door het bos op zoek naar een waterval. Tussen de bomen liggen grote rotsblokken die opvallen door hun witte kleur. We lopen door droge rivierbeddingen die echter wel duidelijk maken dat het hier echt kan spoken als het water massaal terug wil naar de zee.

Dinsdag 11 juli

"Ik kom niet hoger dan een 7,5", zegt Hanna gedecideerd. "Jammer", zeg ik, "want de afstand was zeker 125 meter". Het maakt de springer niet uit, het is voor hem maar een oefensprong. Vanaf een heuvel staan wij de verrichtingen van schansspringers te bekijken. Hanna let meer op de stijl, waar ik vooral op de afstand let. Volgens ons staan we in het schansspring-Mekka van Slovenië. Op alle zeven schansen is leven gekomen. Op de babyschans zijn kleine koters driftig aan het oefenen terwijl de langste baan voor de professionals is. Nergens is trouwens sneeuw te bekennen, de temperatuur loopt op tot zeker 25 graden. De schansen zijn voorzien van een glijmiddel en de landing is op kunstgras.

We rijden de weg met nummer 8. Deze loopt strak langs de gehele kust van Kroatië. Van Rijeka tot aan Dubrovnik.

We willen stoppen in Novi Vinodolski maar de uitgezochte plek blijkt een betaalde parkeerplaats midden in de stad te zijn die bovendien vol staat. Een nieuwe keuze valt op een plek midden in de natuur. Via een onverhard pad, geplaveid met puin, rijden we voorzichtig richting de zee. Uiteindelijk komen we op een veldje vlakbij het water uit. Prima plek.

Tegen de avond wordt de lucht inktzwart. Tijdens het onweer dat volgt, komen nog twee kleine campers bij ons staan. Het is vroeg donker vandaag door de zware lucht en het regent de hele avond. Het wordt binnen zitten bij dertig graden.

Woensdag 12 juli

Minutenlang staan wij ademloos toe te kijken. Ongelooflijk hoeveel kracht er in de natuur zit. Dan erbij te bedenken dat het al duizenden jaren bezig is. Met groots geweld stort het water van de waterval in Zadvarje naar beneden. De rivier Cetina blijft continue nieuw water aanvoeren. Door de eeuwen heen heeft de stroom een geul uitgeslepen. Het relatief zachte karst-gesteente laat zich ook gewillig stukje bij beetje wegslijpen. Vandaag kijken we in een wel honderd meter diepe canyon. We zien hoe na de grote waterval er zich een tweede heeft gevormd. Het geklater klinkt heerlijk verfrissend op deze warme dag.

Het blijft voor ons een raadsel wat hier ooit heeft gestaan. Er liggen grote brokken steen en er staan half gebouwde muurtjes van losse stenen. Twee kleine maar half gesloopte huisjes maken het mysterie nog groter. Dan staan er nog her en der bomen, goed voor de schaduw maar slecht voor efficiënt parkeren.

Vanochtend zijn we route 8 verder gaan rijden. Het blijft een feeërieke tocht. De weg voert vlak langs de kust. Dromerige plaatsjes wisselen af met drukke toeristencentra. Lange inhammen dwingen de weg tot een kronkelig parcours. De vele eilanden voor de kust variëren van vorm, grote en kleur. Het azuur blauwe zeewater kneedt het geheel samen tot een onvergetelijke rit.

Als Zadar in zicht komt, vinden we dat we genoeg hebben geslingerd. We kiezen voor de tolweg die ons in korte tijd diep dit prachtige land inbrengt.

Donderdag 13 juli

Omdat Bosnië-Herzegovina bij de vredesbesprekingen een stuk land aan zee heeft bedongen, gaan wij vandaag kennis maken met dit land.

We komen aan de grens. Zo maar doorrijden is er niet bij. Paspoorten worden gecontroleerd en een scherpe blik richting ons en ons voertuig is er voor de na-inspectie. Dan rijden we door Bosnië. De stad Neum is het Zandvoort van dit Balkanland. Een drukke boulevard en vele badgasten waarvan de meeste in zee. Begrijpelijk want het is 36 graden. Het land eindigt al weer snel. Na ongeveer 10 kilometer staan we weer bij de grens. Weer controle en scherpe blikken, alhoewel ook een vriendelijk ‘goede middag’.

een passeren we de beambte. Paspoorten worden gescand en daarna krijgen we groen licht. Een stukje niemandsland, zo blijkt want na een bocht en 500 meter verder is er weer controle. We beseffen dat dit de grens met Montenegro is en wat we net gehad hebben een Kroatische nacontrole was. De rijen zijn hier langer en de controle intenser. Na lang wachten komen we eindelijk voor het loket te staan. Opnieuw een studie op onze paspoorten maar nu moet er ook het verzekeringsbewijs aan te pas komen.

We steken met een pont een zeearm over anders had je kilometers om een binnenzee heen moeten rijden. Het is druk in Montenegro. Een rij auto’s slingert zich enigszins chaotisch door de nauwe straten. Eigenlijk is het één lint bebouwing langs de kust met een kleine onderbreking met bos en rotsen.

Dichtbij de grens met Albanië willen Pio en Mio de bergen in. We zien dat we zo een flink eind kunnen afsnijden en gaan mee in dit idee. Na een paar kilometer komen we bij een klein pleintje met een fontein uit.

Dit lijkt ons een best aardige overnachtingsplaats. We zetten de camper pal voor de fontein en installeren ons in de schaduw. Het blijkt een heel levendig punt te zijn. Een boer die wat water tapt uit de fontein vraagt naar onze herkomst. Een moeder en kind komen de veestapel naar huis halen en ze drijven vier koeien langs de camper. Wel wordt er vriendelijk gezwaaid vooral door de peuter.

Tot laat gaat het verkeer op ons ‘rustige’ plekje langs ons heen. Maar we genieten van het uitzicht op de bergen en de bijzondere, maar vooral aardige mensen.

Vrijdag 14 juli

Griekenland in zicht.

Wij staan op de Sunsetcamping in Ksamil, Albanië. Kijken we over zee dan zien we het eiland Corfu liggen. Nog een uur rijden om ook echte Griekse bodem onder de camper te krijgen.

Lange wachtrijen voor de Albanese grens. Maar we hebben al geleerd geduldig te zijn, je komt vanzelf aan de beurt. Als alles wederom dik in orde is mogen we Albanië binnen rijden. Geen dubbele grenswacht deze keer, direct waren we ‘welcome’.

Onder snelweg verstaan de inwoners wat anders dan wij. Wel prijkt aan het begin van de vierbaans weg het bekende bord van ‘autosnelweg’. Daarmee houdt de vergelijking met Nederland op. De snelweg is een brede baan asfalt zonder strepen. Hij wordt door iedereen gebruikt, natuurlijk door auto’s en vrachtwagens maar ook door bromfietsers, bakfietsers en wandelaars. De laatste drie groepen bewegen niet altijd met de verkeersstroom mee.

Vervolgens staan langs de kant van de weg de bekende stalletjes met koopwaar. De bedrijven langs de ‘snelweg’ hebben allemaal hun eigen uitgang op  de weg. Als dat maar goed gaat? Dat doet het dus ook niet, getuige de vele herinneringsmonumenten aan vooral jonge (20-30) verkeersdeelnemers. In één bocht staan drie monumenten, waarvan er twee dubbele. Niet dat men er veel van leert want ook vandaag gaat het op haren en snaren goed met hachelijke inhaalmanoeuvres.

Blijf wel gebruik maken van de oranje en rode wegen op de kaart. Als we bijna op de bestemming zijn, gaat het alsnog mis. Pio had vrijaf en Mio bepaalt de route. ‘Na 100 meter rechts’. We stoppen en zien een onverhard pad liggen vol met gaten en kuilen.

De kaart toont een wit weggetje.

Om niet te hoeven omrijden, wagen we het erop. Maar dat is eens en nooit weer. Op de allerlaagste snelheid stuiteren en rollen we over de ongelijke stenen en diepe gaten. Halverwege komen we in een kudde koeien terecht. De beesten gaan moeizaam aan de kant. Het slotakkoord is het ergste. Het pad ligt met losse stenen in een V-vorm en loopt steil op. We halen het met het hart in onze keel. Na inspectie lijkt de camper de martelgang wonderbaarlijk goed te hebben doorstaan.

Zaterdag 15 juli

Griekenland nog steeds in zicht.

Geen meter opgeschoten vandaag. Na 6 dagen van gemiddeld vijf uur rijden per dag nemen we vandaag een rustdag. De plek is er dan ook naar. Een prachtig blauwe lucht, strand en zee voor de deur. En voldoende te zien. Camperaars gaan en komen. Hanna raakt in gesprek met onze buren uit Australië. Per boot hebben ze hun camper naar Singapore laten varen en sindsdien zijn ze op wereldreis, welke ze voor een paar maand per jaar onderbreken door even terug te vliegen naar huis. Veel gasten komen uit Polen. Vrijwel allemaal hebben ze een motor of scooter achterop de camper hangen.

In de middagzon wagen wij ons lijf toe aan het zeewater. Heerlijk om even te zwemmen bij de hoge temperaturen. Vandaag staat er een aardig briesje wat voortdurend voor een aangename verkoeling zorgt.

Later op de dag krijgen we buren uit Engeland. Hun reis verloopt niet in alles voorspoedig. Ze zijn voor het derde jaar op reis met hun camper en het bevalt uitstekend ondanks dat afgelopen nacht met een rukwind het grote dakluik er is afgeblazen en de zonnepanelen niet werken. Wel moet zij straks even terug naar Engeland omdat ze als pedicure haar klanten niet te lang kan laten wachten.

Sunset-camping heeft ook een restaurant.

In de avond gaan we deze testen. De ambiance is geweldig. De ruimte bestaat alleen maar uit een dak zodat de zwoele avondlucht vrijelijk langs de tafels kan trekken. Het uitzicht is op de baai waar aanrollende golven voortdurend voor gepaste muziek zorgen. De eigenaar is bijzonder vriendelijk. Buiten staat een aantrekkelijke menukaart hongerige passanten naar binnen te lokken. Voor vanavond moet de uitbater het echter van ons hebben. Als we willen bestellen blijkt dat het menu is ingekort tot twee gerechten. We doen het ermee en maken een keuze. Hanna gaat voor de gevulde kipfilet en mijn keuze valt op het varkensgerecht.

Het diner staat verrassend snel op tafel zelfs voordat we de enige klanten zijn. Het varkensgerecht blijkt een karbonade te zijn en de kip is gevuld met groente. Het smaakt prima, maar in Nederland hadden ze er geen ster voor gekregen.

Aan personeel overigens geen gebrek; in totaal hebben wij vanavond vier personen aan het werk. Voor het dessert krijg ik de keus uit Tiramisu waar mijn keuze dan ook op valt. Hanna gaat voor een kop koffie. Als we het dessert verorberen, komt de groenteboer verse waar brengen. De eigenaar biedt ons spontaan verse meloen aan van het huis. Net binnengebracht. De schotel met meloenbrokken smaakt ons goed en Hanna vertelt de gastheer dat wij dit Galia-meloen noemen. Als extra bonus van het huis krijgen we ook nog een nectarine toegestopt, ook vers van de groenteboer. Wij kijken met voldoening terug op de maaltijd. De eigenaar is uiterst beleefd en toegankelijk en we zaten op een prachtige plek.

Als we nog even over de boulevard slenteren, zien we dat Albanië z’n best doet om een toeristisch aantrekkelijk gebied te worden maar dat er nog flink aan geschaafd moet worden. Zo komt men bij de afwerking van vele zaken nog tekort en is het handiger om de rommel en afgedankte spullen op te ruimen in plaats van in het zicht te laten staan. Maar we hebben de juiste instelling gezien en hebben daardoor het vertrouwen erin dat het hier wel goed komt.

Zondag 16 juli

Grieks camperen moet je leren.

We naderen Plataria en Pio geeft strak aanwijzingen. De camper draait het parkeerterrein op. Twee grote bussen uit Nederland en een hele serie auto’s gapen ons aan. Het is niet wat je zegt een fantastische verblijfplaats.

Vanmorgen eerder zijn we vanuit Albanië naar Griekenland gereden.

Bij de veerpont bij Butrint zijn we onbeschaamd afgezet. Een oude bak die onze camper net-aan kan dragen brengt ons met behulp van een elektrische lier naar de overkant, een stukje van nog geen 25 meter. Meneer, de hulp-veerman, meldt dat de transsportkosten 10 euro zijn. 10 euro!, daar voor zetten ze je in Nederland vier keer over de Waal. Maar goed, we komen droog over.

De Albanese grenswacht onderwerpt ons karretje aan een grondige inspectie, even later is zijn Griekse college veel schappelijker, maar de passage gaat vlot.

Even na de grens bij Sagiada hebben we feestelijk ons kopje koffie gedronken. We staan met de camper in Griekenland, een idyllische droom is werkelijkheid.

Maandag 17 juli

We hebben het kasteel van Ali Pasja veroverd. Dat is een hele prestatie want Ali is een bruut. Met zijn krijgers heeft hij een volledig Frans vreemdelingenlegioen over de kling gejaagd en door zijn toedoen hebben 22 vrouwen hun kinderen en zichzelf van een klif geworpen.

Het is een hele klim van 1300 meter steil de berg op.

We zijn gewapend met bergschoenen en een rugtas met flessen water. Het weer is mild voor ons; ‘slechts’ 25 graden, bewolkt en zo nu en dan een spettertje. Hoog, boven op de heuvel, ligt het kasteel. Het is 200 jaar na zijn beruchte bewoner vervallen geraakt tot een ruïne. Maar nog voldoende in takt om een goed beeld van het bastion te krijgen.

Een rondje boodschappen halen in een Grieks dorp is een fantastische beleving. Als we voor vertrek in Plataria de voorraden wat willen aanvullen, zien we in het centrum allemaal kleine winkeltjes op rij. Degene die zich supermarkt noemt, heeft bijna niets maar wel is er zuivel te vinden. Achter deur twee zit een bakker waar we weer voor een dag brood halen.

Een paar panden verder zetelt de groenteboer. In zijn kleine zaakje staat een beperkt aantal soorten fruit uitgestald. Met appels, sinaasappels en nectarines hebben we hem een goede start van de nieuwe week bezorgd.

Rijden door Anthoussa en Parga vraagt opperste concentratie. De nauwe straatjes zijn vol met auto’s en scooters. Zo nu en dan wringt zich er een bus of vrachtwagen tussendoor. Met veel geduld en passen en meten is uiteindelijk iedereen schadevrij op de plaats van bestemming gekomen.

Ammoudia biedt aan ons weer een pracht plek.

We staan vlak op het strand met de zee op nog geen 100 meter. Het voortdurend ruisen van de golven is een prettig achtergrond geluid.

Het is overigens ook hier uitkijken. De rivier Acheron stroomt vlak langs de camper. Hier waart de geest rond van Charon, de veerman. Hij brengt de ziel van de overledenen tegen betaling over deze rivier naar de onderwereld. De zielen van de ongelukkigen die onvoldoende geld hebben, blijven rondzweven in het mistige moeras. Niemand anders kan dit rijk van Hades binnenkomen. Cerberus, de driekoppige hellehond, bewaakt de toegang tot dit binnenste van de aarde.

Dinsdag 18 juli

We hebben het aanbod van Charon, de veerman, afgeslagen en zijn zelf op de fiets gestapt om de loop van de Acheron te verkennen. Rondom de monding is een grote delta ontstaan en we kunnen tot ruim vier kilometer het binnenland in fietsen op vrijwel een vlakke weg.

Dan stuiten we op de eerste forse heuvel. Hier ligt een stuk van de oeroude Griekse geschiedenis; het Nekromanteion. We hebben ons eerste orakel gevonden. Op de top van de heuvel staat een vervallen nederzetting uit de vijfde eeuw voor Christus. Hier kon men de doden om raad vragen. Niet persoonlijk maar via een priester.

Deze priesters huisden in het orakel en voerden regelmatig een occulte op. In de ondergrond waren onderaardse waterstromen wat een kakafonie aan vreemde geluiden opleverde. De oude Grieken hadden het idee dat het de stemmen van de overledenen waren. Een priester, geheel in trance gebracht door allerlei stoffen, kon de bezoeker een vertaling leveren. Deze openbaringen werden gedaan in de onderaardse kerker met gebogen gewelven slechts spaarzaam verlicht met een enkele fakkel.

De bezoekers werden overigens geblinddoekt aan- en afgevoerd. De plek was heilig en niemand mocht weten hoe het te bereiken was.

Wij mogen zonder blinddoek weer terug fietsen.

Zij zijn gevlogen.

Nog groter is hun verbazing als ik ze vertel dat er het hele jaar door honderden Nederlandse campers dit land bezoeken.

Woensdag 19 juli

De bevolking van Souli is verontrust.

Ondanks hun afspraken heeft de Turkse krijgsheer Ali Pasja (juist, die van het kasteel) toch de aanval op hun dorp geopend. Een groep van 60 inwoners, vrouwen en kinderen vlucht weg richting Zalongo. Daar in de bergen denken ze veilig te zijn. Maar ze worden ontdekt door de fanatieke strijders. De groep komt vast te zitten voor de rand van een ravijn. Angst staat in hun ogen te lezen.

Tot nu toe hadden ze een vredig leven en een goed bestaan gehad maar ze weten wat hun nu te wachten staat; gevangenschap, slavernij en vernedering. Vanaf de bergrug zien ze de soldaten snel naderen. Dan begint er één vrouw te zingen en neemt een ander bij de hand. Even later dansen en zingen alle 22 vrouwen hand in hand. Al dansend leiden ze hun kinderen naar de rand van de klif en dan duwen ze alle 38 kleintjes het diepe ravijn in. Nog eenmaal bezingen ze hun mooie leven om daarna zichzelf eveneens in het honderden meters diepe ravijn te storten. Zo blijven ze vrij en kan niemand hun knechten.

Deze tragedie vond plaats in 1803 tijdens de Turkse veldtochten in Griekenland. In 1961 heeft de Griekse regering uit respect voor de moed van de vrouwen op de beruchte klif een monument opgericht.

Hanna en ik beklimmen nu de honderden traptreden die knap uit de rotsen gehouwen zijn. Stapje voor stapje gaan we naar boven, langs de helling waar 60 opgejaagde burgers eens de dood vonden. Boven staat een reusachtig monument en kunnen we de eindeloos lijkende diepte in staren.

Heel romantisch komen we aan een tafeltje op het buitenterras te zitten op nog geen vijf meter van de zee bij een ondergaande zon. We krijgen een prima Griekse maaltijd geserveerd en achteraf blijkt de totale rekening op € 16,-- uit te komen.

Waar krijg je zoveel luxe nog voor dit geld?

Donderdag 20 juli

Bij Astakos liggen de ruïnes van een Venetiaans kasteel volgens de folder. Nadat we het stadje zijn gepasseerd, wat bijzonder fraai in een baai ligt, zitten we beiden met de neus tegen het raam geplakt.

Dit willen we niet missen.

Dan rijden we voorbij een kinderkasteel. De muren met kantelen zijn zo laag dat zelfs een koe er met gemak overheen kan springen. Speciaal voor de meisjes zijn er een paar ronde torens tegenaan gezet.

Omdat er daarna veel te zien is maar geen restanten van een roemrucht kasteel, bekruipt ons het gevoel dat het bouwvalletje het beschermhuis is geweest van de Venetianen. Geen wonder dat ze uiteindelijk de slag om Griekenland hebben verloren van de Turken.

De wegen worden er niet beter op alhoewel ze nog nooit goed zijn geweest. Weg- en waterbouw doen goed hun best want hier en daar ligt een plak nieuw asfalt. Dit lapwerk komt ons bekend voor van Zuid-Italië. Wel ligt er tussen Mesolongi en Patras een gloednieuwe autosnelweg welke via tol terug verdiend gaat worden.

We stoppen in Etoliko. Deze stad ligt op een eiland en is met twee bruggen met het vaste land verbonden. Omdat het best warm is, zien we af van een stadswandeling. We hebben niet de indruk dat we iets geweldig moois hebben gemist.

Duizenden lichtjes glimmen ons tegemoet vanaf de heuvels over zee. Door een bepaald effect lijkt het of ze voortdurend knipperen. Als je graag van je stress af wilt dan lukt dat zeker op dit plekje.

Vrijdag 21 juli

Tussen het Griekse vasteland en het schiereiland Peloponnesos is vrij recent een brug gebouwd. Pas in 2004, het jaar dat de Olympische spelen in Athene waren, is de oeververbinding tot stand gekomen. Het kunstwerk moet twee kilometer zee overbruggen.

Het is een heel bijzonder exemplaar geworden, een soort Erasmusbrug in het kwadraat. Vier grote pijlers zorgen voor draagkracht welke met stevige lijnen wordt ondersteund. Vooral als het zonlicht er goed opvalt staat er een enorm pronkstuk.

De brug verbindt de steden Rio en Antirra. Wel moeten we als gebruiker tol betalen; € 13,50 voor een enkele oversteek.

Waarschijnlijk omdat er een luxe resort vlakbij ligt, is het strand voorzien van een houten trottoir. Deze leidt langs een lange rij gratis strandstoelen, ieder voorzien van een eigen parasolletje. Er staat een kiosk met een ruim assortiment lekkernijen. De hele dag is het een komen en gaan van badgasten zonder dat het erg druk wordt.

Aan het eind van de dag is het parkeerterrein leeg op vijf campers na. Niemand die ze een strobreed in de weg legt.

Zaterdag 22 juli

Zondag 23 juli

In 776 BC besloot Herakles dat ter ere van twee geweldige mythologische overwinningen het tijd werd hiervoor dankbaarheid en blijdschap te tonen.

Hij besloot Olympia te stichten.

Het moest een groot centrum ter ere van de goden Zeus en Pelopon worden en van een uitbundigheid dat de twee de Grieken goed zouden gedenken in hun oorlogen. Dappere soldaten moesten hun beste kunnen laten zien en ze zouden zich in Olympia hiervoor goed kunnen voorbereiden. Er kwam een reusachtige tempel voor Zeus te staan.

Er was altijd een grote belangstelling voor de spelen. In het stadion pasten 45.000 toeschouwers en die zaten er ook altijd. De atleten verbleven maanden in het complex om zich te bekwamen, de uiteindelijke wedstrijden duurden maar vijf dagen.

Toen Rome in 393 AC een christelijke keizer kreeg, was het met dit heidense gebruik afgelopen. De gebouwen en tempel werden gesloopt. Honderd jaar later deed een aardbeving de rest.

Bij Kalo Nero zoeken we de zee weer op, want het is warm in Griekenland met zo’n 34 graden. Omdat het gedeelte waar met grind een stevige ondergrond is gecreëerd vol lijkt te staan, rijden we een zandplaat op. Dat gaat een tien meter goed maar dan blijft de camper staan hoewel ik nog flink gas geef.

We vinden toch nog een plaats op het verharde deel en staan weer prachtig over de zee te turen. Bomen bieden schaduw en een zwoele zeewind brengt mijn fors opgelopen temperatuur weer naar normaal.

Maandag 24 juli

We wonen voor één dag in een camperstraatje. Dat is niet vervelend want er gebeurt van alles. Zo hadden we gisteravond een bruiloft. Het bruidspaar is eerst vijf maal luid toeterend door ons straatje gereden, daarna op het strand schuin tegenover in de echt verbonden en heeft ons toen het donker was op een vuurwerkshow getrakteerd. En we kennen het paar niet eens……  

Onze deur kan nog net open maar je moet wel op je vingers letten. Onze buurman, tevens de burgemeester, zint dit niet en gaat aan het regelen.

Via zijn netwerk komt hij erachter dat verderop in de straat iemand op het punt staat om te gaan vertrekken.

Met de tussenperser wordt een gesprek aangeknoopt.

Beiden Italiaan dus dat communiceert wel. De bedoeling is nu dat als er straks ruimte komt, de kersverse bewoner daar naar toe verhuist. Na een uur vertrekt inderdaad een camper. De burgemeester verwittigt persoonlijk de nieuweling dat het tijd voor actie wordt maar deze lijkt niet onder de indruk.

Echter er komt een autochtoon zwemmen en parkeert zijn oude pick-up op de open plek. Als deze na de zwempartij vertrekt, parkeert vrijwel onmiddellijk een andere streekgenoot met hetzelfde doel de auto op de plaats. Tegen het eind van de middag is deze ook uitgezwommen maar er heeft zich een nieuwe camper gemeld.

Naast burgemeesters heb je ook wethouders (Duitsers in dit geval) en deze regelen onderling dat de pas aangekomen camper op de plek van de personenwagen mag staan. De burgemeester staat in z’n hemd en druipt bescheiden af.

Dinsdag 25 juli

Camperen is niet altijd leuk.

Als we Kalo Nero verlaten, veroorzaakt een laaghangende tak fikse schade aan het exterieur. Misschien fijn voor een schadeherstelbedrijf maar niet voor ons.

Het wil toch al niet lekker meezitten in het eerste deel van de rit. Een bezoek aan Agrili Filiatra om het aldaar beruchte sprookjeskasteel te bewonderen is niet echt een succes. We zien het bouwwerk aan de kust staan maar het toegangspad ziet er allerbelabberdst uit. Na de ervaring in Albanië kan ik dit Hanna niet aandoen.

Door naar het onoverwinnelijke fort van de Venetianen op de landtong bij Methoni. Door onduidelijke verkeerssituatie krijgen we het ding slechts op grote afstand, vaag achter de huizen te zien. Op dat moment rijden we vol door een wegkuil  zodat ik op het minst een klapband verwacht. Op z’n ergst denk ik het hele voorwiel te verliezen maar gezien we normaal verder toeren, blijkt dit allemaal mee te vallen.

Ter informatie: wegkuilen zijn forse gaten in het wegdek die niet worden aangekondigd. Van een chauffeur in Griekenland (en meerdere zuidelijke staten) wordt verwacht dat hij doorlopend met z’n ogen op het wegdek voor hem tuurt. In Griekenland komt deze verkeersoplossing minder vaak voor dan in Albanië maar is daarom juist verraderlijker.

De beoogde camperplaats even voorbij Methoni blijkt stampvol personenauto’s te staan waarvan de berijder tijdelijk in de zee of op het strand ligt. Een tweede optie een dorp verder levert alleen maar hogere-school-stuurmanskunst op maar geen beschikbare parkeerplaats.

Na een vijftig meter verder te zijn gelopen, zie ik het aan ons voorspelde panorama: bomen, kust en een ruisende branding. Als ik Hanna het goede nieuws kom brengen, wil ze het amper geloven.

Zo maken we weer een voortreffelijke middag mee, heerlijk in de schaduw van bomen met uitzicht op zee. Het is een rustig strand met douche. We gaan meerdere keren lekker zwemmen, afspoelen en dan weer languit in de stoel.

Hebben we het karma toch weten te keren.

Woensdag 26 juli

De eucalyptus-bomen verleiden ons met hun heerlijke frisse geuren om nog een tijd in Agios Andreas te blijven. Een heel krekelkoor steunt de actie van het ruikende lover.

De afgelopen nacht hebben wij Franse buren gekregen. Ik maak een praatje met hen en krijg te horen dat zij ook voor de eerste keer Griekenland aandoen. Het is nog een jong gezin met vier kinderen maar al helemaal verknocht aan het reizen per camper.

In de loop van de middag willen we toch verder. In de buurt moet een idyllische plek liggen. Enkele bergmeertjes met verscheidene rivierstroompjes met meerdere watervallen. Volgens verkregen informatie kun je met de camper hierbij overnachten. Het is weer eens wat anders dan strand, zee en zon.

Volgens Pio is het slechts 21 kilometer rijden, dus wij zijn er zo.

Denken wij.

Maar we zijn in Griekenland en dat besef wil in ons enthousiasme wel eens een beetje op de achtergrond raken. Aanvankelijk is er niets mis. Dan slaan we af, de bergen in. Volgens het voorstel van Pio. Na een tijdje verslechtert de toch al niet beste weg. Zo erg dat er feitelijk niet meer sprake is van een weg.

Wij druipen af naar Analipsi. Een lang breed strand en een uitgestrekte zee is nu het beeld waar we het mee moeten zullen doen.

Donderdag 27 juli

Een brullende branding komt dreigend met witte koppen telkens op ons afgestormd. Schuim vliegt door de lucht. Het donderend geraas van instortende golven overstemd het geluid van de sprekenden.

We zijn in de middelvinger.

We zijn in het midden van de middelvinger van Peloponnesos om helemaal precies te zijn. De rit hier naar toe was adembenemend mooi. Zelfs de beste ooit gemaakte promotiefilm voor een tropisch eiland is maar amateurwerk vergeleken met de beelden die de natuur ons vandaag heeft gebracht. Helder blauw water met tegen de kust lichtblauwe bijna fluorescerende variaties.

Licht getik op het dak verandert in zwaar geroffel. Zelfs lichte hagelstenen komen naar beneden. Het vertrek stellen we maar even uit. Bliksem en donder geven aan dat in Griekenland niet altijd de zon schijnt. Maar al snel verschijnt het eerste blauw in de lucht en gaan we rijden. Niet veel later is het weer zon overgoten.

Ook als de schemer is gekomen en de laatste badgasten afgedroogd zijn, hangen we nog lekker onderuit om van het mooie golvenspel te genieten.

Vrijdag 28 juli

De gondelier geeft aan dat we kunnen instappen. Voorzichtig manoeuvreren we over de smalle bankjes tot voor in het bootje. Als  zeven personen zijn ingescheept, steken we van wal. De grot is spaarzaam verlicht en bij de gloed van de lampen tonen de stalactieten zich als  dikke wormen vanaf boven. De Dilos-grotten liggen op zeeniveau en de gondelier vaart behendig het ranke bootje door de gangen en zalen. Hij geeft in accentloos Grieks tekst en uitleg van de wonderbare schepping van de natuur.

Zaterdag 29 juli

We krijgen gedaan dat we voor €24,-- beiden naar binnen mogen. Dan staan we in de oude stad Mystras. In de 13e tot en met de 15e eeuw was het belangrijke stad in het Byzantijnse rijk. Het werd bestuurd door een Despoot. Direct na de hoofdingang staren we tegen een trap aan. Al gauw blijkt dat de oude stad geen andere verbindingsweg heeft dan trappen.

Herakles via de grotten van Matapan doorgedrongen in de onderwereld, het dodenrijk van Hades. Met zijn blote handen is hij erin geslaagd de driekoppige hellehond Cerberus te verslaan. Bij het vertrek horen wij inderdaad drie honden blaffen.

We passeren vandaag twee keer Sparta. Het aloude Sparta waar een deel van de Griekse cultuur haar ontstaan heeft beleefd. Van het roemruchte verleden is in het moderne Sparta niets meer terug te vinden. Er is zelfs een Lidl-vestiging gekomen. Zo kunnen we onze voorraden weer aanvullen. Omdat we enigszins verdwalen, hebben we een flink deel van de stad kunnen zien.

Onze nachtplaats vinden we in Kosmas. Na een prachtige rit door de bergen waar bijzondere landschappen aan ons voorbij trekken komen we op een picknick plaats terecht. We staan er prachtig midden in de natuur op 1200 meter hoogte. De heerlijke koele berglucht doet ons goed na een warme dag.

Zondag 30 juli

Hoog in de bergen ligt het Elonis-klooster. Als teken van toewijding en absolute afzondering is een kleine 100 jaar geleden op een richel van een steile berg dit klooster gebouwd.

Zowel beneden als boven wordt er handel gedreven. Marskramers hebben hun handel uitgestald. Aan niets zal het u ontbreken.

Dan dient zich een ruime parkeerplaats aan. Er staan bomen en een prieeltje op. We parkeren de camper met z’n neus naar de zee. Heerlijk in de schaduw van de bomen brengen we de rest van de dag door. Nog te bekomen van de grote inspanning gisteren.

Als amateurarcheoloog is het prettig toeven in Griekenland. Afgelopen nacht stonden we geparkeerd bij een ravijn, evenals vanmiddag bij de plek aan zee. Wanneer je over de rand tuurt, zie je allerlei cultuurschatten liggen uit de periode van gisteren tot tien jaar geleden. Hier en daar uit nog eerdere perioden maar de vergankelijkheid dwarsboomt hier mijn onderzoek. Het mooie is dat je zo het alledaagse leven van de Griek goed in kaart kan brengen. Zo weet ik welke tijdschriften ze lezen, van welk hout hun kozijnen zijn gemaakt, op welk type matras ze de nacht doorbrengen en wat hun favoriete vorm is van de toiletpot.

Dan is het in Nederland maar karig gesteld inzake de omgang met onze erfschatten. Latere archeologen zullen nooit onze levensgewoonten kunnen achterhalen vanwege ‘afvalverwerking’. Een gemiste kans.

Maandag 31 juli

Dinsdag 1 augustus

Een camper is zelf voorziend. Alle benodigde zaken zijn aan boord en dat geeft je de vrijheid om iedere fraaie plek te gaan staan. Anders wordt het als het water opraakt. Dan moet je gericht op zoek naar een waterkraan.

Gelukkig hebben we een app.

Woensdag 2 augustus

De meters dikke muren verbazen ons. We hebben erover gelezen maar als je zelf ziet over welke enorme brokken steen het gaat dan snap je de verwondering van archeologen. De prestatie is geleverd door de bevolking van de stadstaat Tirikatho (Tiryns) in het jaar 1200 BC. Het was toen de tijd van moorden of vermoord worden. 

Donderdag 3 augustus

Wij staan prima. Dat was het gevoel van gisteren.

Maar toen kwam vannacht. Ergens hadden we het kunnen weten.

Het broeide.

Vrijdag 4 augustus

Een ezel stoot zich in het algemeen, geen tweemaal aan dezelfde steen.

Bijna zijn wij die ezel die dat wel doet. Tegen de avond is gisteren een collega-camper naast ons komen staan. De beruchte strandtent toont activiteit maar is absoluut niet luidruchtig. Er speelt muziek wat als vaag achtergrond geluid kan worden afgedaan.

Het lijkt compleet uitverkocht.

Achter op het terrein vinden we een plekje waar we morgenochtend afwachten.

Zaterdag 5 augustus

De oude Griekse goden namen het niet zo nauw met de normen.

Zoon Apollo van oppergod Zeus en godin Hera had meerdere kinderen bij aardvrouwen. Zo is na een gezellig samenzijn met Krononis de halfgod Asklepios geboren. In een godengezin opgroeien was ook niet alles want z’n ouders keken niet naar hem om. Dankzij een zorgzame centaur is het toch nog goed gekomen. Deze leerde de jonge Asklepios van alles over de geneeskunde.

Zondag 6 augustus

We leven in een sprookje.

De fraaie baai van Palea Epidavros is het decor waarin het zich allemaal afspeelt. Het is warm en nagenoeg windstil. De luifel is maximaal uit voor maximale schaduw.

Maandag 7 augustus

De kustweg naar Isthmia is prachtig rijden. Van de hoog gelegen weg zien we ver weg over de zee. Beneden liggen leuke inhammen met rotsen en strandjes, op zee liggen vrachtschepen klaar voor een nieuwe lading.

We hebben de coördinaten van een plek in de natuur. Via een klein weggetje wat naar de kust leidt, komen we op een onverhard pad. Er is een mooie plek pal op de kust. Heerlijk geurende dennenbomen zorgen voor een aangenaam welkom. Onze oever stopt abrupt. Een steil rif van zeker 25 meter hoog, scheidt ons van de zee. Er staat een stevig briesje wat bij 38 graden heel aangenaam is.

Dinsdag 8 augustus

De oude Grieken hebben het zich niet gemakkelijk gemaakt door een goedgevulde godenwereld te creëren. Alleen al in de godenraad zaten achttien van deze heiligen, geheel rondom de oppergod Zeus samengesteld. Alleen aanbidden was niet genoeg. Er behoorden ook offers te worden gebracht maar het beroerdste was dat iedere god tenminste één heiligdom moest bezitten. Daarvoor zijn er heel wat brokken steen versleept.

Woensdag 9 augustus

Op de rit van Perahora naar Psatha krijgen we weer een prachtig stukje Griekenland te zien. Eerst doorkruisen we de bergen waar het ene vergezicht zich koppelt aan de andere. Allemaal even fraai. De weg vernauwt zich soms tot amper een camper breed, vooral in kleine dorpjes, maar verder rijdt het prima. Na de bergen rijden we langs de kust. Letterlijk. De weg loopt strak langs de waterlijn en is op sommige plekken in erbarmelijke staat.

Donderdag 10 augustus

We zijn in Delphi. De stad zijn we vanuit het oosten aangereden. Vlak voor de stad is er ineens een heleboel drukte. Veel touringcars en honderden auto’s her en der geparkeerd. Overal bezoekers, op de weg maar ook op de hellingen zowel links en rechts.

Vrijdag 11 augustus

Duizend vragen maar met de mond vol tanden.

De drie pilaren priemen in de lucht. De zwarte delen van de vervallen muur zwijgen angstvallig stil. We lopen de Tholos nog een keer rond en ploffen neer in de spaarzame schaduw op een bankje. Lang kijken we zonder iets te zeggen naar het bouwwerk wat het vooral van de verbeelding moet hebben. De lucht trilt van de verzengende hitte.

Het werkt nog altijd.

Ook nu zijn er onbegrepen en te ver door gespecialiseerde wetenschappers als opperpriesters die onlogische, ondoorgrondelijke en omstreden wijsheden orakelen. Gelukkig voor het gewone volk zijn er de vertaalpriesters. Quasi-wetenschappers verbonden aan Greenpeace en onwetende journalisten geven verklaringen van het empirische gebrabbel geheel in lijn met de eigen ideologie. Het volk en de altijd gemakkelijk te misleiden politici krijgen zo antwoorden op de vragen die ze nooit gesteld hebben. En zo gaat een hele beschaving ten onder aan de grootheidswaan het klimaat op aarde te kunnen besturen.

Gouden sieraden van het jaar 600 BC hebben Hanna haar aandacht. De graveerkunst doet niets voor onze tijd onder. Heel gedetailleerd zijn de  afbeeldingen ingebracht. Het zou zo nu gedragen kunnen worden.

Via een prachtige reis door de bergen komen we aan in Thermopylae. Pal voor een gedenkwaardig monument staan we stil. Het memorium gedenkt de moedige strijd van 300 Spartanen tegenover een groot Perzisch leger. Hoewel de slag verloren ging, werd de strijd uiteindelijk door de Grieken gewonnen.

Onze verwachting voor de geplande nachtplaats is minder succesvol. We vinden het natuurbad met waterval waar altijd 38 graden warm zwavelhoudend water stroomt. Maar het is ongeschikt om te verblijven en zo komen we uiteindelijk terecht in Phthiotis. Dit ligt al dichtbij de Pilion. Wel is het weer een prachtig plekje aan de zee waar we onder de schaduw van een boom en een heerlijk zeebriesje om het hoofd, kunnen bekomen van de inspanningen.

Zaterdag 12 augustus

De zee zingt haar warm klotsend geluid van aanrollende golven.

Een meeuw vliegt traag op en speurt het wilde water af naar iets van zijn gading. De zon is in ruste achter de horizon en langzaam neemt de schemer het van haar over.

Zondag 13 augustus

We zijn sinds gisteren op de Pilion. Dat is een schiereiland in centraal-Griekenland. Het strand waar we nu vertoeven heet Koropi-beach.

Maandag 14 augustus

We rijden naar de oostkust.

Pilion is niet breed dus duurt het maar even of we zien de zee aan de overzijde. Het is alleen de bergrug oversteken. Met de nodige haarspeldbochten, nauwe doorgangen in dorpjes komen we binnen het uur aan de Egeïsche zee te staan.

Dinsdag 15 augustus

We volgen de weg naar Volos. Lekker breed met hier en daar een flink stijgingspercentage van 15%. Maar dat is dan maar voor een paar honderd meter.

We naderen een dorp.

Plotseling krimpt de weg naar een smal doorgangetje van maximaal een auto. Twee muren, ieder aan z’n eigen kant van de weg, vragen om precisiewerk. Er blijkt net een camper door te passen. Dan stijgt het wegdek weer met dubbele percentages en komen we op een splitsing.

Woensdag 16 augustus

Boven op de heuvel bij Palia Ammos hebben wij voor vandaag onze stek gevonden. We zitten onder de bomen en een heerlijke zeebries staat lekker door. Beneden bij het strand is het vol. Bomvol. We zijn er geweest. Twee parkeerterreinen maar barstensvol. Hoe het strand er hier uit ziet blijft voor ons vooralsnog een raadsel.

Donderdag 17 augustus

We rijden langs de flanken van het machtige gebergte de Olympus. Met bijna 3000 meter de hoogste bergtop van Griekenland. Geen wonder dat de oude Grieken hier de woonplaats van het godenrijk gedacht hadden.

Even later staan we in Dion.

Vrijdag 18 augustus

In het zwemmeer van Mladost zwemt niemand meer. Met meerdere strandjes is het de gemeente een poging waard geweest. Maar oeverbegroeiing heeft het initiatief weer over genomen. De temperatuur is er wel na: 34 graden en tot laat in de avond heerlijk zwoel. Eigenlijk is het een meertje. Het waterrijk is in één blik te vangen. Rondom staan heuvels met veel groen.

Zaterdag 19 augustus

Verder over de heerebaan van Macedonie. Het blijft behelpen. Strak sturen langs de ergste gaten, soms betekent dat de vluchtstrook. Het land wordt iets vlakker naarmate we noordelijker komen. Toch is het genieten van het mooie ruimtelijke landschap met woningen in een fraaie bouwstijl.

Zondag 20 augustus

We fietsen richting centrum. Het is niet superdruk. Verdwalen wordt lastig want we hoeven alleen maar rechtdoor. Toch slagen we erin ergens anders uit te komen dan gepland. Geen ramp, onze Italiaanse buren hebben twee plattegronden aan ons meegegeven en we peilen perfect onze positie. 

Maandag 21 augustus

De deur staat open. Nu wel.

Een oudere dame veegt wat ingelopen zand bijeen. Ze wenkt. Voorzichtig lopen we de pas geveegde vloer op. We melden ons in het Engels. Het levert een onbegrepen blik op. We doen het nogmaals, nu in het Duits. De dame schudt het hoofd, de boodschap ontgaat haar. Vreemd, op het welkomstbord stond duidelijk ‘welcome’ en ‘willkommen’.

Met gebaren verstaan we elkaar. Wij willen graag een nacht op de To camping in Kunfeherto staan. De receptiedame gebaart dat het haar duidelijk is. Ze slaat aan het rekenen. De teller blijft staan op 3400 Huf.

Maar zo ver is het nog niet.

We worden mee geleid naar buiten en ze wijst op de prijslijst. Hanna vertaalt haar actie. Er moet ook nog toeristenbelasting worden betaald. Hiervoor moet 600 Huf op tafel komen. Als ik de bankkaart opnieuw toon, schudt ze resoluut haar hoofd. Dit bedrag kan alleen maar contant worden afgerekend.

Met Hints maakt Hanna haar duidelijk dat we geen Hongaars geld bij ons hebben. We hebben euro’s of Dinars. Haar keuze is euro’s. Het is nu mijn beurt. Wijzend naar het opgeschreven bedrag steek ik twee vingers op. Vrij vertaalt betekent dit dat 600 Huf gelijk is aan twee euro.

De dame laat zich niets wijs maken en pakt opnieuw haar telefoon.

Al tijdens het gevoerde telefoongesprek steekt ze drie vingers op. Dat blijft ze doen als de verbinding is verbroken. Volgens de geldende koers is het een euro teveel maar wij doen niet moeilijk. Opgelucht glimlacht ze van oor tot oor.  Ze heeft het gered.

Ons wordt een plaats aangewezen en wij gaan heerlijk in de zon genieten van een kop koffie. Ruim twee uur later komt de receptiedame naar ons toe gelopen. Met beeld en geluid vertelt ze ons dat ze de bank heeft gebeld en dat deze haar heeft voorgerekend dat ze voor 600 Huf zeker vijf euro had moeten bedingen.

Oei, nu wordt het een principekwestie. Via een lijst en een internetsite laten we haar weten dat de koers van de Hongaarse forint 1 tegen 300 is. Ze heeft al drie euro ontvangen en dat staat gelijk aan 900 Huf, ruim voldoende.

Ze laat zich echter niet gemakkelijk uit het veld slaan en gebaart tegenargumenten. Hanna schrijft op een papier een omrekentabel. Uiteindelijk geeft ze op en gaat weer richting receptie. Hoewel ze opnieuw uitvoerig staat te telefoneren, komt er geen vervolgactie meer.

We rijden Belgrado uit. Als we via een brug de rivier de Sawa oversteken, hebben we een prachtig uitzicht. Vandaag opnieuw 200 kilometer naar het noord-westen. Halverwege moeten we de tol afrekenen. Er zijn te weinig kassiers of teveel auto’s. In een lange file schuiven we meter voor meter richting tolhek.

Daarna is de weg naar Hongarije vrij.

Bij Subotica verlaten we de snelweg en gaan via een regionale weg de grens over. Er is daar weinig verkeer dus gaat het lekker vlot, hoewel de Hongaarse douanier zijn vak serieus neemt en de camper grondig inspecteert op mogelijke smokkelwaar. Uiteindelijk geeft hij op. Het bord zegt: ‘Welkom in Hongarije’.

Dinsdag 22 augustus

De wegen in Hongarije zijn matig. Er zijn hele redelijke bij maar dat kan zo worden afgewisseld met een hele slechte. Ook hier moet je blijven opletten op onaangekondigde gaten.

Via regionale wegen verplaatsen we ons richting het Balatonmeer. Een enorme, langgerekte waterplas in dit Oost-Europese land. Als we de eerste blik op het meer krijgen, valt ons meteen de prachtige lichtblauwe kleur op.

We lopen door naar de kerk om daar een schitterend uitzicht over het Balatonmeer te krijgen. Rondvaartboten dobberen rond volgeladen met recreanten. Vele zeilboten zoeken een eigen koers. We zien de dorpen aan de overkant liggen welke prachtig op de heuvels zijn gebouwd.

Als we nog wat verder struinen komen we langs een merkwaardige voorstelling. Op de top van de heuvel staan drie levensgrote kruizen met daaraan de vastgespijkerde Jezusfiguur samen met de twee andere veroordeelden. In een rechte lijn de heuvel af staan veertien tableaus overeind. Deze tonen in evenvele afbeeldingen het kruisigingsverhaal. Achter de kruizen is de grot nagebouwd waarin Jezus drie dagen begraven heeft gelegen.

Het is hier geen Griekenland; waar we overdag nog lekkere temperaturen halen bij een heerlijk zonnetje, koelt het ’s avonds behoorlijk af. Dan zitten we weer binnen.

Dat is wel even afkicken.

Woensdag 23 augustus

Het water van de Donau zoekt gehaast z’n weg naar het oosten, richting Boedapest. Aan de overzijde liggen cruiseschepen zij aan zij afgemeerd. De opvarenden zwalken door het oude centrum van Bratislava, beperkt in de tijd tot de afvaart. De loopbrug brengt mensen van de nieuwe stad naar de oude. Wij zijn onder hen.

Langzaam ontvouwt het historische hart van Bratislava zich aan ons. Fraaie gebouwen, die al eeuwen hun positie hebben ingenomen, tonen hun pracht. We lopen langs de kerk waar in het verleden de Hongaarse koningen werden gekroond.

We steken een breed en langgerekt plein over wat helemaal onder het groen van de bomen ligt verscholen. We raken steeds meer onder de indruk van de hoofdstad van Slowakije, helemaal weggedrukt in het zuidwesten van het land. De oude binnenstad draagt de geschiedenis van deze streek uit. Bijna alles is nog intact en uitstekend onderhouden.

Overal zijn gezellige terrassen. De uitbaters doen goede zaken op de warme zomerdag. Onder een oude poort speelt een straatmuzikant behoedzaam maar heel gevoelig op zijn viool. Weer een straat verder zingen twee mannen terwijl ze zichzelf begeleiden op gitaar. Toeristen waarderen hun spel en de openstaande hoed ontvangt klinkende munt. Een dronkenlap ligt languit op straat en wordt door een agent vermaand om op te stappen.

Wij ploffen neer op een bankje. Zo kunnen we het gezellige plein rustig in ons opnemen. Terwijl we een meegebrachte appel langzaam naar binnen werken, bewonderen we de schoonheid van de panden die het plein omsluiten.

Later op de dag parkeert een Nederlands stel hun camper achter ons. Het zijn hartelijke mensen met wie wij enkele reisverhalen uitwisselen. Ze hebben net een NKC-reis naar St Petersburg achter de rug.

Als de avond valt krijgen we een prachtig verlicht Bratislava aan de Donau als schouwspel cadeau. Het grote witte kasteel staat vol in de schijnwerpers. Het waakt al elf eeuwen over de stad en vannacht ook over ons.

Donderdag 24 augustus

Het verblijf in Slowakije is van korte duur. De route loopt via Oostenrijk naar Tsjechië. Het is schrikken als we goed en wel de grens over zijn. Wat eens een prachtig heuvellandschap was, ligt er nu bij als een verwoeste en onleefbare omgeving doordat er honderden draaimolens op de toppen zijn geplaatst.

Wat een intrieste aanblik.

De volgende generaties zullen diep in de buidel moeten tasten om deze rommel weer op te ruimen. De hoge investeringen zijn vandaag nutteloos; geen wind! Sinds we Slovenië enkele weken terug zijn binnengereden, hadden we deze akelige aanblik niet meer gezien.

Dan rijden we in Tsjechië. Een mooi landschap ontvouwt zich voor onze ogen. De wegen zijn overwegend goed. De natuur is prachtig groen. We passeren kronkelige beekjes waar het frisse water klaterend zijn bestemming zoekt. De dorpen zien er verzorgd uit.

historisch optrekje en we hopen dat de Tsjechen er ook zo tegenaan kijken en bereidt zijn ervoor te sparen. Dan kan het weer een pareltje worden die het bezoeken meer dan waard is.

Hanna en ik lopen het dorp in. Op een heuvel, hoog boven de plaats, staat een grote villa met een machtige uitstraling. Krumlov is heel zakelijk aangelegd. Vrij rechte wegen met niet echt bijzonder mooie huizen. Tuinaanleg is niet nodig daar alle huizen direct aan de straat staan. We komen voorbij een kerkje wat een charmante architectuur heeft. Het zit strak in de witte saus.

Al lopend komen we op een soort dorpsplein uit. Hier is de nodige levendigheid. Verspreid staan enkele winkels die hun waar niet al te opvallend aanprijzen. Er zijn een paar terrassen waar wat mensen rondhangen. In de ijssalon is het druk.

Ook ik besteed hier een handje vol kronen.

Verkoeling is welkom omdat de temperatuur tegen de dertig graden aantikt. ’s Avonds als de duisternis is gevallen, wordt het stil op straat. Hier komen we de nacht wel door.

Vrijdag 25 augustus

Een ongeluk komt nooit alleen. Vandaag is zo’n dag die je gauw moet vergeten. Het begin is prima. Heerlijk rustig geslapen naast de Zemak. Prachtig ochtendzonnetje, lekkere temperatuur. Kort na vertrek begint de pret. ‘Linksaf’, zegt Pio na een paar bochten.

‘Kan niet’, zegt Hanna die een extra geplaatst bord ziet welke voorspelt dat de weg 2,5 kilometer verderop gesperd is. We gaan rechtsaf met het plan om daarna een aantal afslagen linksaf te nemen. En we hebben de hulp van Pio en Mio. Maar deze twee blijven in koor roepen dat we moeten keren, wat we niet doen. Na veel kleine weggetjes komt het uiteindelijk goed maar we zijn in anderhalf uur maar dertig kilometer opgeschoten.

Een aardige parkeerplaats vinden om even te pauzeren gaat ook mis. Of we zien een mogelijkheid te laat of het is totaal ongeschikt om stil te staan. De rustplek wordt een parkeerplaats bij een pompstation. Het is zo rommelig en luidruchtig dat we binnen blijven voor ons kopje koffie en dat terwijl het best warm is.

weekend op een industrieterrein betekend. Alternatief is een sleepwagen die ik zelf moet betalen. Keuze valt op het alternatief.

Na anderhalf uur verschijnt een service bus van de fiatgarage. Even rommelen met een startkabel en de motor loopt(?). Ik moet de bus volgen naar de garage welke twee kilometer verderop blijkt te staan(!). Uiteindelijk blijkt een kabel geen goed contact meer met de accu te maken.

De reis kan verder maar de dag is bijna om. We rijden op een prettige en prima weg. Dan zie ik een onopvallend bord wat aangeeft dat de weg over drie kilometer doodloopt. De boodschap is zo summier dat we overmoedig doorrijden. Drie kilometer verder is de weg opgebroken en rest geen andere keuze dan terug.

Zonder verdere brokken toeren we daarna over goede wegen naar Kutna Hora. Het landschap is sterk heuvelachtig. Akkerbouw en bos wisselen elkaar af en eenmaal zien we een kudde vee lopen. Dat is een zeldzaamheid sinds de Balkan. Met enige moeite vinden we de uitgezochte camping. Het is te laat om het knekelhuis en andere bijzondere gebouwen te bezoeken. Morgen is er weer een dag.

Zaterdag 26 augustus

We rijden door Boheems Zwitserland. Grote rotsformaties staan naakt op de horizon. Het weggetje is smal en slingert zich door de omgeving. De ruitenwissers doen hun werk. Voor het eerst op de hele reis regent het terwijl we rijden.

Als we Hrensko naderen is het druk met mensen op de trottoirs.  Fototoestellen hangen over de schouders. Winkels hebben hun waren ruim uitgestald en diverse kramen bieden allerlei prullaria aan. We slaan rechtsaf en komen langs de Elbe te rijden.

De drukte neemt toe.

We constateren dat deze streek toeristisch erg in trek is. We passeren de Duitse grens. Op de borden heet alles nu anders maar de drukte blijft. Geen parkeerplek is meer vrij. Inmiddels is de zon weer gaan schijnen en de warmte is voelbaar in de camper.

We slaan af richting Hohnstein.

Pal voor de ingang staat een groot hotel-restaurant complex. Veel gasten wagen zich aan diverse lekkernijen. We lopen naar een uitzichtpunt en krijgen een fantastisch mooi panorama ven het Elbe-dal te zien.

Dan trekken we de kloof in.

Een geweldig natuurspektakel dient zich aan. In de loop van millennia heeft een zijrivier een enorme kloof uitgesleten in het zachte kalksteen. Hier en daar staan hoge rots-torens op eigen benen. Ze waren kennelijk te hard voor het continue watergeweld. Er is een waar sprookjeshof ontstaan met de mooiste vormen en prachtige doorkijkjes. Soms is er tussen twee rotsen een spleet van tientallen meters ontstaan.

Heel indrukwekkend is de Felsenburg. In de middeleeuwen hebben zich in deze rotsformaties een groep mensen gevestigd. Middels loopbruggen waren de rotsen aan elkaar verbonden. Het is omgevormd tot een lastig te veroveren burcht. In de rotsen zie je nog diverse trappen. Ook vind je de gaten waar destijds de balken in waren bevestigd.

Tegen de avond sterft de drukte uit en samen met nog een camper blijven we staan op het grote terrein.

Zondag 27 augustus

Duitsland, het is een lange weg. We rijden met het verstand op nul en de blik op oneindig. Het land heeft bijna geen aantrekkelijke landschappen meer om doorheen te rijden. Overal is de pijnlijke aanblik van technisch onbenul en bestuurlijk falen.

Mochten jullie het idee krijgen om het plaatsje Stassfurt te bezoeken; niet doen!

Hanna en ik hebben deze stad vandaag onderzocht op bezoekwaardigheid. Al bij het binnenrijden kwamen we over een stuk middeleeuwse weg die er waarschijnlijk al langer ligt dan de plaats bestaat. Om in de camper alles op zijn plek te houden, hebben we met een snelheid van ongeveer tien kilometer per uur gereden. En nog rolden de kopjes van het aanrecht.

gelegenheid aan. De ijsjuffrouw levert iets anders dan ik bestel maar het is haar vergeven.

We ontdekken één pand waarvan we verdenken dat het er al de nodige jaren staat. Hoewel we her en der wel een antiek geveltje hebben gezien en een watertoren waarvan het waterreservoir geheel met hout is omkleed. We zijn weinig gezellige hoekjes of knusse pleinen tegengekomen, het verkeer raast steeds om je heen zodat onze conclusie is dat de stad een make-over zou moeten krijgen wil het toeristisch punten scoren.

Wanneer je tijdens topdrukte een camperplaats in deze omgeving zoekt dan moet je juist naar Stassfurt komen. We staan op een megaplein. Hier kunnen wel duizend campers terecht. Nu staan wij er als enige en dat geeft best wel een verloren gevoel. Morgen gaat de reis weer verder.

Maandag 28 augustus

We fietsen richting Bierde. Door de schaduw van de bomen is het donker op de weg. Een groot dennenbos omringd ons. De bosgeur dringt tot diep in onze neusgaten door. Heerlijk ontspannen op een rustige weg, hoewel de spaarzame Duitser op deze route er minstens de gelegitimeerde honderd kilometer per uur voor heeft.

Het blijkt dat het plaatsje in de streektaal ‘Bier’ heet. Als mijn zwager dit had geweten, zou hij er nu wonen. Onze traptocht gaat verder via een alleraardigst boerenweggetje naar Eilte. We passeren de rivier de Aller die schitterend door het landschap meandert. In een wei lopen prachtige rode vleeskoeien op hun lot te wachten. Daar tegenover grazen zwarte buffels, elf in totaal.

Er staat een doorloopmelkwagen midden in het land. Hanna weet mij te vertellen dat van de buffelmelk mozzarella-kaas wordt gemaakt. Via een prachtig fietspad dwars door de natuur peddelen we naar Ahlden al was de ingang even zoeken. Ook hier is de natuur weer mooi, er hangt zelfs al de geur van paddenstoelen in de lucht. Daarna maken we het rondje compleet door weer naar Hodenhagen te fietsen,

dat volgens een bord niet mag. Een keurig toiletgebouw staat ter beschikking en daarbij is water en elektriciteit te verkrijgen. Ook aan de loosputten is gedacht. En dat voor de prijs van nul euro.

Het reisdoel voor morgen is Nederland.

Dinsdag 29 augustus

Clemens August had moeite met besturen. Het was niet zijn ding. Toch had hij als bisschop van Keulen steeds het een en ander te regelen. Om de werkdruk aan te kunnen, moest hij jaarlijks een flinke rustperiode nemen.

Aangezien Clemens geld genoeg had, kon hij zich het veroorloven om deze rustperiode groots aan te pakken. Een bouwmeester kreeg de opdracht om in het uiterste noordoosten van zijn bisdom een burcht te bouwen met voldoende ruimte voor een flink aantal gasten.

paarden en honden werd in de omgeving klopjacht gehouden op allerlei rondlopende lekkernijen. Deze werden vervolgens met uitgebreide buffetten feestelijk verorberd.

Zoals een bisschop betaamt, was er ook een kapel in een van de acht paviljoens. Achter de kapel werd een schitterende tuin aangelegd waar het heerlijk wandelen was voor de patroon en zijn genodigden.

Hanna en ik kunnen het allemaal bekijken. De gebouwen, de lanen en de tuin liggen er nog uitstekend bij. We zien de geheime doorgang van de slaapkamer van Clemens naar de gastenkamer. Op goede tijden logeerde daar een goede vriendin van bisschop. Er wordt een film getoond waar het verhaal van Clemens August in wordt uitgebeeld.

We zijn over mooie regionale wegen naar deze plek toe gereden. Als je in een bosrijke omgeving rijdt met geen uitzicht op de horizon heeft Duitsland nog mooi routes. We rijden op de namiddag Nederland weer binnen. Vannacht verblijven we bij onze dochter en haar gezin. Fijn om na zoveel weken weer in je eigen familiekring te zijn.

Woensdag 30 augustus

We rijden na een korte rit het eigen erf weer op. Het huis staat er nog zoals we het hadden achter gelaten, zij het dat de tuin wat achterstallig onderhoud heeft opgelopen. We kijken terug op de langste camperreis tot nu toe. Zowel in afstand als in tijd. Toch is het verbazingwekkend hoe snel deze gebeurtenissen voorbij schieten.

We hebben in voor ons onbekende landen verbleven. Slovenië,  Kroatië, Montenegro, Albanië, Griekenland, Macedonië, Servië, Hongarije, Slowakije en Tsjechië zijn landen waar we met de camper nog nooit eerder waren geweest. Wat opvallend was, is de kwaliteit van de wegen en besef van afvalbeheersing. Vooral het overal maar dumpen van spullen die je niet meer nodig bent, is een fase die we in Nederland allang zijn ontgroeid.

Toch is het leren kennen van andere culturen altijd een fantastische beleving.